زنان فضانورد: پیشگامان تاریخ فضانوردی ناسا | از جری کاب تا مِی جِمیسون
در ابتدای راه برنامه‌های فضایی، حضور زنان به عنوان فضانورد به دلیل الزامات خاص، امکان‌پذیر نبود. در آن زمان، خلبانان نظامی آزمایش‌کننده، شرایط لازم برای پیوستن به این برنامه‌ها را داشتند و متاسفانه هیچ زنی در این حوزه فعالیت نمی‌کرد. اما تلاش‌ها برای تغییر این وضعیت ادامه یافت و پس از یک دوره آزمایشی که در سال 1960 به پایان رسید، در نهایت درهای برنامه‌های فضایی به روی زنان نیز باز شد. در این مقاله، به معرفی و مرور دستاوردهای برجسته‌ترین زنان فضانورد در تاریخ ناسا می‌پردازیم؛ زنانی که با شجاعت و پشتکار خود، نام‌شان را در تاریخ فضانوردی جاودانه ساختند.
جری کاب: پیشگام زنان در برنامه فضایی مرکوری
جری کاب، اولین زنی بود که با موفقیت از آزمون‌های ورودی برنامه فضایی مرکوری عبور کرد. متاسفانه، قوانین و مقررات آن زمان ناسا، مانع از احراز صلاحیت کامل او و سایر زنان در این برنامه شد. در این تصویر، جری کاب در سال 1960 در حال آزمایش دستگاه گیمبال در تونل باد ارتفاع بالا دیده می‌شود. تلاش‌های او، زمینه را برای ورود زنان به عرصه فضانوردی هموار کرد، هرچند که خودش نتوانست به آرزوی فضانورد شدن دست یابد.
جری کاب: درخشش در آزمون‌های فضانوردی
جری کاب در آزمون‌های آموزشی فضانوردان، در بین ۵ درصد برتر تمامی داوطلبان (زن و مرد) قرار گرفت. با وجود این موفقیت چشمگیر، سیاست‌های تبعیض‌آمیز ناسا در قبال زنان، همچنان تغییری نکرد و فرصت پرواز به فضا از او دریغ شد. جری کاب، نمادی از استعداد و شایستگی زنان در عرصه فضانوردی به شمار می‌رود.
گروه FLAT: پیشگامان فراموش‌شده فضانوردی زنان
گروه FLAT، شامل 13 زن بود که در اوایل دهه 1960 برای فضانورد شدن آموزش دیدند. در سال 1995، هفت نفر از اعضای این گروه به میزبانی آیلین کالینز از مرکز فضایی کندی بازدید کردند. در این تصویر، جین نورا جسن، والی فانک، جری کاب، جری تروهیل، سارا راتلی، میرتل کیگل و برنیس استدمن دیده می‌شوند. اعضای نهایی گروه FLAT شامل جری کاب، والی فانک، ایرن لورتون، میرتل "کی" کیگل، جینی هارت، جین نورا استومباو (جسن)، جری اسلون (تروهیل)، ریا هرل (ولتمن)، سارا گورلیک (راتلی)، برنیس "بی" تریمبل استدمن، جن دیتریش، ماریون دیتریش و جین هیکسون بودند. این زنان، با وجود شایستگی‌های فراوان، از ورود به برنامه‌های رسمی فضانوردی محروم شدند.
ژاکلین کاکران: خلبان پیشگام و مشاور ناسا
ژاکلین کاکران، اولین خلبان زنی بود که دیوار صوتی را شکست. او در سال 1961 به عنوان مشاور ناسا منصوب شد. در این تصویر، او را در حال سوگند خوردن در کنار جیمز ای. وب، مدیر ناسا، مشاهده می‌کنید. تخصص و تجربه کاکران در هوانوردی، نقش مهمی در پیشرفت برنامه‌های فضایی ناسا ایفا کرد.
نیکل نیکولز: از بازیگری تا جذب فضانورد برای ناسا
نیکل نیکولز، بازیگر نقش اوهورا در مجموعه تلویزیونی پیشتازان فضا (Star Trek)، از اواخر دهه 1970 تا اواخر دهه 1980، به عنوان مسئول جذب نامزدهای فضانوردی برای ناسا فعالیت می‌کرد.
از جمله فضانوردانی که با کمک نیکل نیکولز جذب ناسا شدند، می‌توان به سالی راید، اولین زن فضانورد آمریکایی، جودیت رسنیک، یکی دیگر از اولین زنان فضانورد، و همچنین گویون بلوفورد و رونالد مک‌نیر، اولین فضانوردان مرد آفریقایی-آمریکایی اشاره کرد. نقش نیکولز در ایجاد تنوع در برنامه‌های فضایی ناسا، بسیار ارزشمند بود.
اولین نامزدهای زن فضانوردی ناسا
شش زن پیشگام، آموزش فضانوردی خود را در ناسا در آگوست 1979 به پایان رساندند. از چپ به راست: شانون لوسید، مارگارت رئا سدون، کاترین دی. سالیوان، جودیت ای. رسنیک، آنا ال. فیشر و سالی کی. راید. این زنان، راه را برای نسل‌های بعدی فضانوردان زن هموار کردند و الهام‌بخش بسیاری از دختران جوان برای دنبال کردن رویای فضانوردی شدند.
شش زن پیشگام فضانورد آمریکایی در حال آموزش (1980)
این تصویر، شش زن فضانورد آمریکایی را در سال 1980 و در حین گذراندن دوره‌های آموزشی نشان می‌دهد. از چپ به راست: مارگارت رئا سدون، کاترین دی. سالیوان، جودیت ای. رسنیک، سالی کی. راید، آنا ال. فیشر، شانون دبلیو. لوسید. این زنان، با تلاش و پشتکار خود، نام خود را در تاریخ فضانوردی به ثبت رساندند و به عنوان الگوهایی الهام‌بخش برای زنان سراسر جهان شناخته می‌شوند.
اولین نامزدهای زن فضانورد در حال آموزش (فلوریدا، 1978)
تصویری از برخی از اولین نامزدهای زن فضانورد در حال گذراندن دوره‌های آموزشی در فلوریدا در سال 1978. از چپ به راست: سالی راید، جودیت ای. رسنیک، آنا ال. فیشر، کاترین دی. سالیوان، مارگارت رئا سدون. این زنان با حضور در این دوره‌ها، گام مهمی در جهت تحقق رویای خود و اثبات توانمندی‌های زنان در عرصه فضانوردی برداشتند.
سالی راید: اولین زن آمریکایی در فضا
سالی راید، اولین زن آمریکایی بود که به فضا سفر کرد. این تصویر که در سال 1984 گرفته شده، پرتره رسمی سالی راید از طرف ناسا است. او با این سفر تاریخی، نام خود را به عنوان یک پیشگام در تاریخ فضانوردی جاودانه ساخت. سالی راید الهام‌بخش بسیاری از زنان و دختران جوان برای دنبال کردن رویاهایشان در عرصه‌های علمی و فضایی شد.
کاترین سالیوان: نخستین زن آمریکایی در راهپیمایی فضایی
کاترین سالیوان، اولین زن آمریکایی بود که در فضا قدم زد. او در سه ماموریت شاتل فضایی نیز حضور داشت. شجاعت و تخصص او در این ماموریت‌ها، نقش مهمی در موفقیت آن‌ها ایفا کرد. کاترین سالیوان با راهپیمایی فضایی خود، تاریخ‌ساز شد و الهام‌بخش زنان برای حضور در عرصه‌های دشوار و تخصصی گردید.
کاترین سالیوان و سالی راید: نمادی از وحدت در ماموریت 41-G
نشان طلایی فضانوردی که در نزدیکی مک‌براید دیده می‌شود، نمادی از وحدت و همدلی در میان اعضای گروه است.
این عکس، تصویر رسمی گروه ماموریت 41-G است. افراد حاضر در تصویر عبارتند از (ردیف پایین، از چپ به راست): فضانوردان جان ای. مک‌براید، خلبان؛ و سالی کی. راید، کاترین دی. سالیوان و دیوید سی. لیستما، متخصصان ماموریت. ردیف بالا، از چپ به راست: پاول دی. اسکالی-پاور، متخصص حمل بار؛ رابرت ال. کریپن، فرمانده گروه؛ و مارک گارنو، متخصص حمل بار کانادایی. حضور دو زن فضانورد در این ماموریت، نشان از تلاش ناسا برای ایجاد فرصت‌های برابر برای زنان در عرصه فضانوردی دارد.
کاترین سالیوان و سالی راید و «کیسه کرم‌ها»: آسایش در فضا
فضانوردان کاترین دی. سالیوان (چپ) و سالی کی. راید، یک «کیسه کرم‌ها» را به نمایش می‌گذارند.
این «کیسه»، یک قید خواب است و بیشتر «کرم‌ها» فنرها و گیره‌هایی هستند که در حالت عادی برای بستن قید خواب استفاده می‌شوند. بست‌ها، یک طناب بانجی و نوارهای چسبی از دیگر اجزای قابل تشخیص در این «کیسه» هستند. این ابزار ساده، به فضانوردان کمک می‌کند تا در شرایط بی‌وزنی ، خوابی آسوده و ایمن داشته باشند.
جودیت رسنیک: ستاره‌ای که در فضا خاموش شد
جودیت رسنیک، یکی از اعضای اولین گروه فضانوردان زن در ناسا، در سال 1986 در حادثه انفجار شاتل چلنجر جان باخت. او نمادی از شجاعت، تخصص و فداکاری در راه علم بود. یاد و خاطره جودیت رسنیک همواره در تاریخ فضانوردی زنده خواهد ماند.
معلمان در فضا: رویایی که در چلنجر به خاکستر نشست
برنامه «معلمان در فضا» با انتخاب کریستا مک‌آلیف برای پرواز STS-51L و باربارا مورگان به عنوان فضانورد ذخیره، با انفجار مدارگرد چلنجر در 28 ژانویه 1986 و از دست رفتن تمامی خدمه، به پایان رسید. این حادثه تلخ، نه تنها پایان یک برنامه آموزشی بود، بلکه ضربه‌ای بزرگ به جامعه فضانوردی و آموزشی جهان وارد کرد. یاد و خاطره این معلمان فداکار، همواره گرامی داشته می‌شود.
کریستا مک‌آلیف: معلمی که می‌خواست درس زندگی را در فضا تدریس کند
کریستا مک‌آلیف، معلمی که برای ماموریت شاتل فضایی STS-51L سوار بر چلنجر انتخاب شده بود، در سال 1986 در هواپیمای ناسا برای تجربه بی‌وزنی آموزش می‌دید. او قرار بود در این ماموریت، درس‌هایی را از فضا برای دانش‌آموزان سراسر آمریکا پخش کند. اما متاسفانه، این رویا با وقوع حادثه چلنجر به پایان رسید. کریستا مک‌آلیف، نمادی از تلاش برای ترویج علم و آموزش در بالاترین سطوح است.
آنا ال. فیشر، دکتر و فضانورد ناسا
آنا فیشر در ژانویه 1978 توسط ناسا انتخاب شد. او متخصص ماموریت STS-51A بود. پس از یک مرخصی خانوادگی از سال 1989 تا 1996، او به دفتر فضانوردان ناسا بازگشت و در سمت‌های مختلفی از جمله رئیس شاخه ایستگاه فضایی دفتر فضانوردان خدمت کرد. تا سال 2008، او در شاخه شاتل مشغول به کار بود. آنا فیشر، نمونه‌ای از تلفیق موفقیت‌آمیز زندگی حرفه‌ای و خانوادگی است.
مارگارت رئا سدون: پزشکی در خدمت اکتشافات فضایی
دکتر مارگارت رئا سدون، به عنوان عضوی از اولین گروه فضانوردان زن آمریکایی، از سال 1978 تا 1997 در برنامه فضانوردی ناسا فعالیت داشت. تخصص او در پزشکی، نقش مهمی در سلامت و ایمنی فضانوردان در طول ماموریت‌ها ایفا کرد. مارگارت رئا سدون، نمونه‌ای از ترکیب دانش پزشکی و مهارت‌های فضانوردی است.
شانون لوسید: رکورددار استقامت فضایی در میان فضانوردان زن آمریکایی
دکتر شانون لوسید، به عنوان عضوی از اولین گروه فضانوردان زن، در سال 1978 انتخاب شد.
لوسید به عنوان بخشی از خدمه ماموریت‌های STS-51G در سال 1985، STS-34 در سال 1989، STS-43 در سال 1991 و STS-58 در سال 1993 خدمت کرد. او همچنین از مارس تا سپتامبر 1996 در ایستگاه فضایی میر روسیه حضور داشت و رکورد استقامت فضایی در یک ماموریت واحد را در میان فضانوردان آمریکایی به ثبت رساند. شانون لوسید، نمادی از پشتکار، تخصص و توانایی زنان در انجام ماموریت‌های طولانی‌مدت فضایی است.
شانون لوسید در ایستگاه فضایی میر: ورزش برای حفظ سلامتی در فضا
تصویری از فضانورد شانون لوسید در حال ورزش روی تردمیل در ایستگاه فضایی میر روسیه در سال 1996. ورزش منظم، نقش حیاتی در حفظ سلامتی و جلوگیری از تحلیل عضلانی و استخوانی در شرایط بی‌وزنی فضا ایفا می‌کند. این تصویر، نشان‌دهنده اهمیت آمادگی جسمانی و تلاش فضانوردان برای حفظ سلامتی خود در محیط دشوار فضا است.
شانون لوسید و رئا سدون: حضور پررنگ زنان در ماموریت STS-58
دو زن، شانون لوسید و رئا سدون، در میان خدمه ماموریت STS-58 حضور داشتند.
از چپ به راست (جلو): دیوید ای. ولف و شانون دبلیو. لوسید، هر دو متخصص ماموریت؛ رئا سدون، فرمانده بار؛ و ریچارد ای. سیرفوس، خلبان. از چپ به راست (عقب): جان ای. بلاها، فرمانده ماموریت؛ ویلیام اس. مک‌آرتور جونیور، متخصص ماموریت؛ و مارتین جی. فتمن، دامپزشک و متخصص بار. حضور دو زن در این ماموریت، نشان از افزایش نقش زنان در برنامه‌های فضایی و تخصص و توانمندی بالای آنان در زمینه‌های مختلف علمی و فضایی دارد.
مِی جِمیسون: نخستین زن آفریقایی-آمریکایی در فضا
مِی جِمیسون، نخستین زن آفریقایی-آمریکایی بود که به فضا سفر کرد. او از سال 1987 تا 1993 در برنامه فضانوردی ناسا عضویت داشت. سفر تاریخی او به فضا، نه‌تنها یک دستاورد شخصی بزرگ بود، بلکه نمادی از شکستن موانع نژادی و جنسیتی و الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان شد. مِی جِمیسون، با تلاش و پشتکار خود، به همگان نشان داد که هیچ رویایی دور از دسترس نیست.
ان. جن دیویس: فضانورد باسابقه ناسا
ان. جن دیویس از سال 1987 تا 2005 به عنوان فضانورد در ناسا خدمت کرد. او با سابقه طولانی فعالیت در برنامه‌های فضایی، نقش مهمی در پیشبرد اهداف علمی و اکتشافی ناسا ایفا کرد. ان. جن دیویس، با دانش و تجربه خود، به عنوان الگویی برای نسل‌های بعدی فضانوردان زن شناخته می‌شود.
ان. جن دیویس و مِی جِمیسون: همکاری برای انجام آزمایش‌های علمی در فضا
دکتر ان. جن دیویس و دکتر مِی سی. جِمیسون در واحد علمی شاتل فضایی، در حال آماده‌سازی برای استقرار دستگاه فشار منفی پایین‌تنه هستند. این دستگاه برای بررسی اثرات بی‌وزنی بر گردش خون فضانوردان مورد استفاده قرار می‌گیرد. همکاری این دو فضانورد زن در انجام آزمایش‌های علمی، نشان‌دهنده تخصص و تعهد آنان به پیشبرد دانش بشری در زمینه فضانوردی است.
روبرتا لین بوندار: نخستین فضانورد زن کانادایی
روبرتا لین بوندار، که از سال 1983 تا 1992 عضو برنامه فضانوردی کانادا بود، در سال 1992 با ماموریت STS-42 بر روی شاتل فضایی دیسکاوری به فضا سفر کرد. او به عنوان یک محقق، در این ماموریت به انجام آزمایش‌های علمی مختلف پرداخت. روبرتا بوندار، با سفر به فضا، نام خود را به عنوان نخستین فضانورد زن کانادایی در تاریخ فضانوردی به ثبت رساند و الهام‌بخش بسیاری از زنان و دختران جوان در کانادا و سراسر جهان شد.
آیلین کالینز: نخستین فرمانده زن شاتل فضایی
آیلین ام. کالینز، فرمانده ماموریت STS-93، نخستین زنی بود که فرماندهی یک ماموریت شاتل فضایی را بر عهده گرفت. این دستاورد تاریخی، نشان‌دهنده توانایی و شایستگی زنان در رهبری ماموریت‌های پیچیده فضایی و شکستن سقف‌های شیشه‌ای در این عرصه است. آیلین کالینز، با این افتخار، الهام‌بخش بسیاری از زنان و دختران جوان در سراسر جهان برای دنبال کردن رویاهایشان در زمینه‌های علمی و فضایی شد.
آیلین کالینز: در جایگاه فرماندهی شاتل فضایی کلمبیا
آیلین کالینز، نخستین زنی بود که فرماندهی خدمه شاتل فضایی را بر عهده داشت.
این تصویر، فرمانده آیلین کالینز را در جایگاه فرماندهی در عرشه پرواز شاتل فضایی کلمبیا، ماموریت STS-93، نشان می‌دهد. این تصویر، نمادی از توانایی و شایستگی زنان در رهبری و هدایت ماموریت‌های پیچیده فضایی است و الهام‌بخش بسیاری از زنان و دختران جوان برای دنبال کردن رویاهایشان در این عرصه.
آیلین کالینز و کدی کولمن: در کنار هم در ماموریت STS-93
تصویری از گروه STS-93 در طول تمرینات در سال 1998، به همراه فرمانده آیلین کالینز، اولین زنی که فرماندهی خدمه شاتل فضایی را برعهده داشت.
از چپ به راست: متخصص ماموریت میشل توگینی، متخصص ماموریت کاترین «کدی» کولمن، خلبان جفری اشبی، فرمانده آیلین کالینز و متخصص ماموریت استفان هاولی. حضور دو زن متخصص در این ماموریت، نشان‌دهنده اهمیت نقش زنان در تخصص‌های مختلف فضایی و تعهد ناسا به ایجاد فرصت‌های برابر برای زنان در این عرصه است.
الن اوچوا: از فضانوردی تا مدیریت در ناسا
الن اوچوا که در سال 1990 به عنوان نامزد فضانوردی انتخاب شد، در سال‌های 1993، 1994، 1999 و 2002 در ماموریت‌های فضایی شرکت کرد.
از سال 2008، الن اوچوا به عنوان معاون مدیر مرکز فضایی جانسون خدمت می‌کرد. او با ترکیبی از تجربه فضانوردی و دانش مدیریتی، نقش مهمی در رهبری و هدایت پروژه‌های فضایی ناسا ایفا کرد. الن اوچوا، نمادی از توانایی زنان در رسیدن به بالاترین سطوح علمی و مدیریتی در عرصه فضانوردی است.
الن اوچوا: تمرین خروج اضطراری از شاتل فضایی (1992)
الن اوچوا در حال تمرین خروج اضطراری از شاتل فضایی، سال 1992. این تمرینات، بخشی ضروری از آموزش فضانوردان است و به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط بحرانی، به سرعت و ایمنی از شاتل خارج شوند. این تصویر، نشان‌دهنده اهمیت آمادگی و مهارت فضانوردان در مقابله با شرایط غیرمنتظره در طول ماموریت‌های فضایی است.
کالپانا چاولا: ستاره‌ای از هند در آسمان فضا
کالپانا چاولا، متولد هند، در تاریخ 1 فوریه 2003 در هنگام ورود مجدد شاتل فضایی کلمبیا به جو زمین جان باخت. او پیش از این در سال 1997 در ماموریت STS-87 کلمبیا خدمت کرده بود. کالپانا چاولا، نخستین زن فضانورد هندی‌تبار بود که با شجاعت و تلاش خود، نام خود را در تاریخ فضانوردی جاودانه ساخت. یاد و خاطره او همواره گرامی داشته می‌شود.
لورل کلارک: فداکاری در راه علم تا آخرین لحظه
لورل کلارک که در سال 1996 توسط ناسا انتخاب شد، در نزدیکی پایان اولین پرواز فضایی خود، در борту STS-107 کلمبیا در فوریه 2003 جان باخت. او پزشکی بود که جان خود را در راه پیشرفت علم و دانش فدا کرد. لورل کلارک، نمادی از شجاعت، تخصص و فداکاری در عرصه فضانوردی است. یاد و خاطره او همواره گرامی داشته می‌شود.
سوزان هلمز: از فضا تا نیروی هوایی
سوزان هلمز که از سال 1991 تا 2002 فضانورد بود، به نیروی هوایی ایالات متحده بازگشت. او از مارس تا آگوست 2001 عضو خدمه ایستگاه فضایی بین‌المللی بود. سوزان هلمز، با ترکیبی از تجربه فضانوردی و خدمت در نیروی هوایی، نقش مهمی در پیشبرد اهداف علمی و دفاعی ایالات متحده ایفا کرد. او نمادی از تلاش و تخصص زنان در هر دو عرصه فضانوردی و نظامی است.
مارجوری تاونزند: مهندس پیشگام و حامی برنامه‌های فضایی ناسا
مارجوری تاونزند در اینجا به عنوان نمونه‌ای از زنان بااستعدادی گنجانده شده است که در نقش‌هایی غیر از فضانورد، از برنامه فضایی ناسا حمایت کردند.
مارجوری تاونزند، اولین زنی بود که در رشته مهندسی از دانشگاه جورج واشنگتن فارغ‌التحصیل شد و در سال 1959 به ناسا پیوست. او با تخصص و دانش خود، نقش مهمی در طراحی و توسعه ماهواره‌ها و سایر تجهیزات فضایی ایفا کرد. مارجوری تاونزند، نمادی از تعهد و تخصص زنان در حمایت از برنامه‌های فضایی و پیشبرد دانش بشری در این عرصه است.
