تاریخچه روز جهانی زن: از تظاهرات کارگری تا جشن‌های جهانی
روز جهانی زن، فرصتی برای تمرکز بر مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی پیش روی زنان و تلاش برای پیشرفت آنان در تمامی این زمینه‌ها است. این روز، همچنین به بزرگداشت زنانی اختصاص دارد که سهم قابل توجهی در ارتقای جایگاه جنسیت خود داشته‌اند.
نکات کلیدی:
- نخستین بار در 19 مارس 1911، به منظور حمایت از حقوق زنان در سراسر جهان آغاز شد.
- در سال 1977، سازمان ملل متحد رسماً این روز را به عنوان بزرگداشت حقوق زنان به رسمیت شناخت.
- در ابتدا، تمرکز اصلی بر حقوق زنان کارگر و برگزاری تظاهرات بود.
هدف اصلی روز جهانی زن، جلب توجه به چالش‌هایی است که زنان در عرصه‌های مختلف با آن روبرو هستند و ایجاد بستری مناسب برای پیشرفت و توانمندسازی آنها. همکاری هدفمند و هماهنگ، می‌تواند به شکوفایی استعدادهای بالقوه زنان در سراسر جهان کمک کند و فرصت‌های اقتصادی بی‌شماری را ایجاد نماید.
نخستین جشن روز جهانی زن
نخستین گرامیداشت روز جهانی زن در 19 مارس 1911 (و نه 8 مارس که بعداً تعیین شد) برگزار گردید. در این روز، یک میلیون زن و مرد در حمایت از حقوق زنان تجمع کردند. ایده این روز از «روز ملی زن» آمریکا در 28 فوریه 1909 الهام گرفته شده بود که توسط حزب سوسیالیست آمریکا اعلام شده بود.
سال بعد، انترناسیونال سوسیالیست در دانمارک تشکیل جلسه داد و نمایندگان با ایده برگزاری روز جهانی زن موافقت کردند. به این ترتیب، نخستین روز جهانی زن (یا همانطور که در ابتدا نامیده می‌شد، روز جهانی زنان کارگر) با برگزاری تجمع‌هایی در دانمارک، آلمان، سوئیس و اتریش جشن گرفته شد. این جشن‌ها اغلب شامل راهپیمایی و تظاهرات بود.
تنها یک هفته پس از اولین روز جهانی زن، آتش‌سوزی کارخانه Triangle Shirtwaist در نیویورک، جان 146 نفر را گرفت که بیشتر آنها زنان جوان مهاجر بودند. این حادثه الهام‌بخش تغییرات بسیاری در شرایط کار صنعتی شد و یاد و خاطره جان‌باختگان اغلب در روزهای جهانی زن گرامی داشته می‌شود.
به ویژه در سال‌های اولیه، روز جهانی زن ارتباط نزدیکی با حقوق زنان کارگر داشت.
فراتر از نخستین روز جهانی زن
- نخستین گرامیداشت روز جهانی زن در روسیه در فوریه 1913 برگزار شد.
- در سال 1914، با آغاز جنگ جهانی اول، 8 مارس به روز تجمع زنان علیه جنگ یا ابراز همبستگی بین‌المللی زنان در آن زمان تبدیل شد.
- در سال 1917، در 23 فوریه (8 مارس در تقویم غربی)، زنان روسی یک اعتصاب سازماندهی کردند که آغازی کلیدی برای رویدادهایی بود که منجر به سرنگونی تزار شد.
این تعطیلات برای سال‌های متمادی به ویژه در اروپای شرقی و اتحاد جماهیر شوروی محبوب بود. به تدریج، این جشن به یک جشن واقعاً بین‌المللی تبدیل شد.
سازمان ملل متحد سال 1975 را به عنوان سال بین‌المللی زن جشن گرفت و در سال 1977، سازمان ملل متحد رسماً از تجلیل سالانه از حقوق زنان که به عنوان روز جهانی زن شناخته می‌شود، حمایت کرد. روزی برای "تأمل در پیشرفت‌های حاصل شده، فراخوان برای تغییر و تجلیل از اعمال شجاعت و عزم راسخ زنانی که نقش فوق‌العاده‌ای در تاریخ حقوق زنان ایفا کرده‌اند".
در سال 2011، صدمین سالگرد روز جهانی زن منجر به برگزاری جشن‌های بسیاری در سراسر جهان و توجه بیشتر از حد معمول به روز جهانی زن شد.
در سال 2017 در ایالات متحده، بسیاری از زنان روز جهانی زن را با مرخصی گرفتن از کار، به عنوان "روز بدون زن" جشن گرفتند. در برخی شهرها، کل سیستم‌های آموزشی تعطیل شدند (زنان هنوز حدود 75 درصد از معلمان مدارس دولتی را تشکیل می‌دهند). کسانی که نتوانستند مرخصی بگیرند، برای گرامیداشت روحیه اعتصاب، قرمز پوشیدند.
جملات قصار مناسب برای روز جهانی زن
گلوریا استاینم
«فمینیسم هرگز به معنای به دست آوردن یک شغل برای یک زن نبوده است. فمینیسم تلاش برای عادلانه‌تر کردن زندگی برای همه زنان است. هدف، به دست آوردن تکه‌ای از کیک موجود نیست؛ چرا که تعداد ما برای این هدف بسیار زیاد است. بلکه هدف، پختن یک کیک جدید است.»
رابرت برنز
«در حالی که چشم اروپا به امور بزرگ دوخته شده،
سرنوشت امپراتوری‌ها و سقوط پادشاهان،
در حالی که هر سیاستمدار نادانی طرح خود را ارائه می‌دهد،
و حتی کودکان حقوق بشر را زمزمه می‌کنند،
در میان این همه هیاهو، اجازه دهید اشاره کنم،
حقوق زنان شایسته توجه است.»
مونا الطحاوی
«زن‌ستیزی در هیچ کجا به طور کامل ریشه‌کن نشده است. بلکه، در طیفی قرار دارد، و بهترین امید ما برای ریشه‌کن کردن آن در سطح جهانی این است که هر یک از ما نسخه‌های محلی آن را افشا کرده و با آن مبارزه کنیم، با این درک که با این کار، مبارزه جهانی را پیش می‌بریم.»
آدره لرد
«من آزاد نیستم تا زمانی که هیچ زنی آزاد نباشد، حتی اگر زنجیرهای او با زنجیرهای من بسیار متفاوت باشند.»
منسوب به افراد مختلف
«زنان خوش‌رفتار به ندرت تاریخ‌ساز می‌شوند.»
