ملاله یوسف‌زی: داستان الهام‌بخش جوان‌ترین برنده جایزه صلح نوبل

ملاله یوسف‌زی، دختر مسلمانی از پاکستان که در سال ۱۹۹۷ متولد شد، جوان‌ترین برنده جایزه صلح نوبل است. او یک فعال حقوق بشر برجسته است که با تمام توان برای آموزش دختران و حقوق زنان در سراسر جهان مبارزه می‌کند. نام او با مبارزه با طالبان و تلاش برای دسترسی به آموزش برای همه گره خورده است.

ملاله نه تنها یک نماد شجاعت است، بلکه الهام‌بخش میلیون‌ها نفر در سراسر جهان است تا برای دستیابی به عدالت آموزشی و برابری جنسیتی تلاش کنند. او با صدای رسا و اراده‌ای استوار، همچنان به فعالیت‌های خود ادامه می‌دهد و یادآور این نکته است که آموزش، کلید رهایی و پیشرفت جوامع است.

دوران کودکی و خانواده ملاله یوسف‌زی

ملاله یوسف‌زی در ۱۲ جولای ۱۹۹۷ در منطقه کوهستانی سوات، پاکستان چشم به جهان گشود. پدرش، ضیاءالدین یوسف‌زی، شاعر، معلم و فعال اجتماعی بود. او به همراه مادر ملاله، مشوق اصلی تحصیل او در جامعه‌ای بودند که اغلب ارزش کمی برای آموزش دختران قائل بود.

ضیاءالدین، با دیدن هوش و استعداد سرشار ملاله، او را بیشتر تشویق می‌کرد. از کودکی با او درباره مسائل سیاسی صحبت می‌کرد و به او می‌آموخت که نظرات خود را آزادانه بیان کند. ملاله دو برادر به نام‌های خوشال خان و آپال خان دارد. او در خانواده‌ای مسلمان و در میان قوم پشتون بزرگ شد و از همان کودکی با ارزش‌های آموزش و برابری آشنا شد.

تبلیغ برای آموزش دختران: صدای ملاله در برابر تاریکی

ملاله در یازده سالگی به زبان انگلیسی مسلط شد و از همان سنین، به مدافعی سرسخت برای آموزش همگانی تبدیل شد. قبل از دوازده سالگی، او شروع به نوشتن یک وبلاگ برای بی‌بی‌سی اردو با نام مستعار "گل مکئی" کرد و در آن از زندگی روزمره خود می‌نوشت.

با به قدرت رسیدن طالبان، گروهی افراطی و شبه‌نظامی اسلامی، در سوات، ملاله تمرکز وبلاگ خود را بر تغییراتی که در زندگی‌اش رخ داده بود، گذاشت. او از ممنوعیت تحصیل دختران توسط طالبان، بسته‌شدن و اغلب تخریب فیزیکی یا آتش‌زدن بیش از ۱۰۰ مدرسه دخترانه نوشت. ملاله برای ادامه تحصیل، لباس‌های معمولی می‌پوشید و کتاب‌های مدرسه‌اش را پنهان می‌کرد، حتی با وجود خطرات فراوان. او به نوشتن در وبلاگ خود ادامه داد و با این کار نشان می‌داد که با ادامه تحصیل، با طالبان مخالفت می‌کند. او از ترس خود، از جمله احتمال کشته‌شدن به خاطر رفتن به مدرسه، سخن گفت.

نیویورک تایمز در همان سال مستندی درباره تخریب آموزش دختران توسط طالبان تولید کرد و ملاله با جدیت بیشتری از حق آموزش برای همه حمایت کرد. او حتی در تلویزیون نیز ظاهر شد. دیری نگذشت که ارتباط او با وبلاگ مستعارش فاش شد و پدرش تهدید به مرگ شد. او از بستن مدارسی که با آن‌ها مرتبط بود، خودداری کرد. آن‌ها مدتی در یک کمپ پناهندگان زندگی کردند. در طول اقامت خود در کمپ، ملاله با شیما شهید، فعال حقوق زنان پاکستانی، آشنا شد که به عنوان مربی او عمل کرد. ملاله یوسف‌زی به صراحت درباره موضوع آموزش صحبت می‌کرد. در سال ۲۰۱۱، ملاله به دلیل فعالیت‌هایش، جایزه صلح ملی را دریافت کرد.

سوء قصد به ملاله یوسف‌زی: روزی که جهان تکان خورد

ادامه حضور ملاله در مدرسه و به ویژه فعالیت‌های شناخته شده‌اش، خشم طالبان را برانگیخت. در ۹ اکتبر ۲۰۱۲، مردان مسلح اتوبوس مدرسه او را متوقف و وارد آن شدند. آن‌ها نام او را پرسیدند و برخی از دانش‌آموزان ترسیده، او را به آن‌ها نشان دادند. مردان مسلح شروع به تیراندازی کردند و سه دختر مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. ملاله به شدت مجروح شد و گلوله‌ها به سر و گردن او اصابت کردند. طالبان محلی مسئولیت این تیراندازی را بر عهده گرفت و اقدامات او را تهدیدی برای سازمان خود دانست. آن‌ها تهدید کردند که در صورت زنده ماندن، به هدف قرار دادن او و خانواده‌اش ادامه خواهند داد.

ملاله نزدیک بود بر اثر جراحاتش جان خود را از دست بدهد. در یک بیمارستان محلی، پزشکان گلوله‌ای را از گردن او خارج کردند. او به دستگاه تنفس مصنوعی وصل بود. او به بیمارستان دیگری منتقل شد، جایی که جراحان با برداشتن بخشی از جمجمه، فشار روی مغز او را کاهش دادند. پزشکان به او ۷۰ درصد شانس زنده ماندن دادند.

پوشش مطبوعاتی این تیراندازی منفی بود و نخست وزیر پاکستان این تیراندازی را محکوم کرد. مطبوعات پاکستانی و بین‌المللی الهام گرفتند تا به طور گسترده‌تری درباره وضعیت آموزش دختران و چگونگی عقب ماندن آن از آموزش پسران در بسیاری از نقاط جهان بنویسند.

وضعیت اسفناک او در سراسر جهان شناخته شده بود. جایزه صلح جوانان ملی پاکستان به جایزه صلح ملی ملاله تغییر نام یافت. تنها یک ماه پس از تیراندازی، مردم روز ملاله و ۳۲ میلیون دختر را برای ترویج آموزش دختران سازماندهی کردند.

سفر به بریتانیا: آغازی نو برای ملاله

به منظور درمان بهتر جراحات ملاله و فرار از تهدیدات مرگ برای خانواده‌اش، بریتانیا از ملاله و خانواده‌اش دعوت کرد تا به آنجا نقل مکان کنند. پدرش توانست در کنسولگری پاکستان در بریتانیا مشغول به کار شود و ملاله در بیمارستانی در آنجا تحت درمان قرار گرفت.

او به خوبی بهبود یافت. در جراحی دیگری، یک صفحه در سرش قرار داده شد و یک ایمپلنت حلزونی به او داده شد تا کم شنوایی ناشی از تیراندازی را جبران کند.

در مارس ۲۰۱۳، ملاله به مدرسه بازگشت، این بار در بیرمنگام، انگلستان. طبق معمول، او از بازگشت خود به مدرسه به عنوان فرصتی برای درخواست آموزش برای همه دختران در سراسر جهان استفاده کرد. او از ایجاد یک صندوق برای حمایت از این هدف، صندوق ملاله، خبر داد و از شهرت جهانی خود برای تأمین مالی هدفی که به آن علاقه داشت استفاده کرد. این صندوق با کمک آنجلینا جولی ایجاد شد و شیما شهید یکی از بنیانگذاران آن بود.

جوایز و افتخارات جدید: درخشش نام ملاله در عرصه جهانی

در سال ۲۰۱۳، ملاله نامزد جایزه صلح نوبل و شخص سال مجله تایم شد، اما هیچ‌کدام را نبرد. او جایزه حقوق زنان فرانسه، جایزه سیمون دوبووار را دریافت کرد و در فهرست ۱۰۰ فرد تأثیرگذار جهان مجله تایم قرار گرفت.

در ماه جولای، او در سازمان ملل متحد در شهر نیویورک سخنرانی کرد. او شالی را پوشیده بود که متعلق به بی‌نظیر بوتو، نخست وزیر ترور شده پاکستان بود. سازمان ملل متحد روز تولد او را "روز ملاله" اعلام کرد.

"من ملاله هستم"، زندگینامه او، در پاییز همان سال منتشر شد و ملاله ۱۶ ساله از بخش زیادی از این سرمایه برای بنیاد خود استفاده کرد.

او در سال ۲۰۱۴ از اندوه خود نسبت به ربوده شدن ۲۰۰ دختر در نیجریه توسط گروه افراطی دیگری به نام بوکوحرام از یک مدرسه دخترانه، تنها یک سال پس از تیراندازی به خودش، صحبت کرد. این اتفاقات، عزم ملاله را برای مبارزه در راه آموزش و حقوق زنان راسخ‌تر کرد.

جایزه صلح نوبل: تقدیری جهانی از تلاش‌های ملاله

در اکتبر سال ۲۰۱۴، ملاله یوسف‌زی به همراه کایلاش ساتیارتی، فعال هندو در زمینه آموزش از هند، موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد. کمیته نوبل، این انتخاب را به دلیل نمادین بودنِ همراهی یک مسلمان و یک هندو، یک پاکستانی و یک هندی، مورد ستایش قرار داد. این جایزه، نه تنها تقدیر از تلاش‌های ملاله برای آموزش دختران بود، بلکه پیامی روشن به جهان درباره اهمیت صلح و برابری بود.

دستگیری و محکومیت عاملان سوء قصد به ملاله

در سپتامبر ۲۰۱۴، درست یک ماه قبل از اعلام جایزه صلح نوبل، پاکستان اعلام کرد که پس از یک تحقیق طولانی، ده مرد را که تحت هدایت مولانا فضل‌الله، رئیس طالبان در پاکستان، اقدام به سوء قصد به ملاله کرده بودند، دستگیر کرده است. در آوریل ۲۰۱۵، این مردان مجرم شناخته شده و محکوم شدند. این دستگیری‌ها نشان داد که حتی پس از گذشت سال‌ها، عدالت می‌تواند اجرا شود و عاملان خشونت و تروریسم به سزای اعمال خود برسند.

تداوم فعالیت و آموزش: ملاله، صدایی جهانی برای برابری آموزشی

ملاله همچنان به عنوان یک چهره برجسته در صحنه جهانی حضور دارد و اهمیت آموزش دختران را یادآوری می‌کند. صندوق ملاله به همکاری با رهبران محلی برای ترویج آموزش برابر، حمایت از زنان و دختران برای دستیابی به آموزش و دفاع از قوانینی که فرصت‌های آموزشی برابر را ایجاد می‌کنند، ادامه می‌دهد.

کتاب‌های کودکان متعددی درباره ملاله منتشر شده است، از جمله کتاب «برای حق آموختن: داستان ملاله یوسف‌زی» در سال ۲۰۱۶.

در آوریل ۲۰۱۷، او به عنوان جوانترین سفیر صلح سازمان ملل متحد انتخاب شد.

او گهگاه در توییتر پست می‌گذارد، جایی که تا سال ۲۰۱۷ تقریباً یک میلیون دنبال کننده داشت. در آنجا، در سال ۲۰۱۷، خود را اینگونه توصیف کرد: "۲۰ ساله | مدافع آموزش دختران و برابری زنان | سفیر صلح سازمان ملل | بنیانگذار ‎@MalalaFund".

در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷، ملاله یوسف‌زی جایزه "نخبه سال" را از دانشگاه آمریکایی دریافت کرد و در آنجا سخنرانی کرد. همچنین در سپتامبر، او تحصیلات خود را به عنوان دانشجوی سال اول دانشگاه آکسفورد آغاز کرد. او به سبک مدرن، با هشتگ #HelpMalalaPack در توییتر، در مورد وسایلی که باید ببرد، درخواست کمک کرد. این نشان می‌دهد که ملاله، در کنار فعالیت‌های بزرگش، همچنان یک جوان عادی با دغدغه‌های روزمره است.