حقایق فوری درباره ایتالیا: گشتی کوتاه در تاریخ و جغرافیای سرزمین چکمه‌ای
رم و شبه‌جزیره ایتالیا
این بخش به بررسی اجمالی موقعیت جغرافیایی شهر رم در قلب شبه‌جزیره ایتالیا می‌پردازد. شبه‌جزیره‌ای که تاریخ، فرهنگ و تمدن در آن ریشه دوانده است.
جغرافیای ایتالیای باستان: اطلاعاتی مختصر
اطلاعات زیر، پیش‌زمینه‌ای برای درک بهتر تاریخ روم باستان فراهم می‌کند. این اطلاعات کلیدی به شما کمک می‌کند تا با بسترهای جغرافیایی رویدادهای تاریخی آشنا شوید.
ریشه‌ی نام "ایتالیا"
نام "ایتالیا" از واژه لاتین "Italia" مشتق شده است. این واژه در ابتدا به قلمرویی تحت سلطه روم اشاره داشت، اما بعدها به کل شبه‌جزیره ایتالیا اطلاق شد. احتمال می‌رود ریشه این نام از واژه اوسکی "Viteliu" به معنای "گاو" گرفته شده باشد.
موقعیت جغرافیایی ایتالیا
ایتالیا با مختصات جغرافیایی ۴۲°۵۰ شمالی و ۱۲°۵۰ شرقی، شبه‌جزیره‌ای است که از جنوب اروپا به داخل دریای مدیترانه امتداد یافته است. این کشور از غرب با دریای لیگوریا، دریای ساردینیا و دریای تیرنی، از جنوب با دریای سیسیل و دریای ایونی، و از شرق با دریای آدریاتیک احاطه شده است.
رودخانه‌های مهم ایتالیا
رودخانه‌ها نقش حیاتی در شکل‌گیری تمدن و اقتصاد ایتالیا داشته‌اند. در اینجا به دو رودخانه مهم این کشور اشاره می‌کنیم:
- رودخانه پو (Po): بزرگترین رودخانه ایتالیا که با طول ۶۵۲ کیلومتر، از غرب به شرق، از کوه‌های آلپ سرچشمه گرفته و به دریای آدریاتیک می‌ریزد. پهن‌ترین نقطه این رودخانه ۵۰۳ متر است.
- رودخانه تیبر (Tiber River): این رودخانه با طول ۴۰۶ کیلومتر، از کوه فوماایولو (Mount Fumaiolo) سرچشمه گرفته و پس از عبور از شهر رم، در نزدیکی شهر اوستیا به دریای تیرنی می‌ریزد.
دریاچه‌های ایتالیا
ایتالیا، به‌ویژه در مناطق شمالی و مرکزی، دارای دریاچه‌های زیبا و متعددی است که از جاذبه‌های گردشگری مهم این کشور به شمار می‌روند:
- دریاچه‌های شمال ایتالیا: دریاچه گاردا، دریاچه کومو، دریاچه ایزئو، دریاچه ماجوره
- دریاچه‌های مرکز ایتالیا: دریاچه بولسنا، دریاچه براچیانو، دریاچه تراسیمنو
کوه‌های ایتالیا
ایتالیا دارای دو رشته‌کوه اصلی است که نقش مهمی در شکل‌گیری اقلیم و جغرافیای این کشور دارند:
- رشته‌کوه آلپ: این رشته‌کوه در شمال ایتالیا به صورت شرقی-غربی امتداد دارد.
- رشته‌کوه آپنین: رشته‌کوه آپنین به شکل یک کمان در طول شبه‌جزیره ایتالیا کشیده شده است.
بلندترین قله ایتالیا، مون بلان (Monte Bianco) در نزدیکی کورمایور با ارتفاع ۴۷۴۸ متر، در رشته‌کوه آلپ واقع شده است.
آتشفشان‌های ایتالیا
ایتالیا به دلیل قرار گرفتن در منطقه فعال زمین‌شناسی، دارای چندین آتشفشان فعال و نیمه‌فعال است. در اینجا به دو آتشفشان مشهور ایتالیا اشاره می‌کنیم:
- کوه وزوویوس (Mount Vesuvius): با ارتفاع ۱۲۸۱ متر، در نزدیکی شهر ناپل واقع شده است.
- کوه اتنا (Mount Etna): با ارتفاع ۳۳۲۶ متر، در جزیره سیسیل قرار دارد.
مرزهای زمینی و خط ساحلی ایتالیا
ایتالیا دارای مرزهای زمینی و خط ساحلی طولانی است که بر تعاملات سیاسی و اقتصادی این کشور تأثیرگذار است:
- مرز زمینی: مجموعاً ۱۸۹۹.۲ کیلومتر
- خط ساحلی: ۷۶۰۰ کیلومتر
کشورهای همسایه ایتالیا
ایتالیا در قلب اروپا، با چندین کشور همسایه است که روابط تاریخی و فرهنگی عمیقی با آنها دارد:
- اتریش (۴۳۰ کیلومتر)
- فرانسه (۴۸۸ کیلومتر)
- واتیکان (۳.۲ کیلومتر)
- سان مارینو (۳۹ کیلومتر)
- اسلوونی (۱۹۹ کیلومتر)
- سوئیس (۷۴۰ کیلومتر)
تقسیمات کشوری ایتالیا: از گذشته تا امروز
ایتالیا در طول تاریخ، تقسیمات کشوری متفاوتی را تجربه کرده است. در اینجا به تقسیمات کشوری در دوران آگوستوس و تقسیمات نوین این کشور اشاره می‌کنیم:
تقسیمات کشوری در دوران آگوستوس
در دوران آگوستوس، ایتالیا به مناطق زیر تقسیم شده بود:
- Regio I Latium et Campania
- Regio II Apulia et Calabria
- Regio III Lucania et Brutii
- Regio IV Samnium
- Regio V Picenum
- Regio VI Umbria et Ager Gallicus
- Regio VII Etruria
- Regio VIII Aemilia
- Regio IX Liguria
- Regio X Venetia et Histria
- Regio XI Transpadana
تقسیمات کشوری مدرن ایتالیا
ایتالیا امروزه به ۲۰ ناحیه (region) تقسیم شده است. در زیر نام این نواحی و مرکز آنها ذکر شده است:
- پیمونت - تورین
- واله دائوستا - آئوستا
- لومباردی - میلان
- ترنتینو آلتو آدیجه - ترنتو/بولتزانو
- ونتو - ونیز
- فریولی ونتزیا جولیا - تریسته
- لیگوریا - جنوا
- امیلیا رومانیا - بولونیا
- توسکانی - فلورانس
- اومبریا - پروجا
- مارکه - آنکونا
- لاتزیو - رم
- آبروتزو - لاکویلا
- مولیزه - کامپوباسو
- کامپانیا - ناپل
- آپولیا - باری
- باسیلیکاتا - پوتنزا
- کالابریا - کاتانزارو
- سیسیل - پالرمو
- ساردینیا - کالیاری
