تاریخچه جذاب کُر: از شاخ حیوانات تا فرنچ هورن مدرن

نوازندگانی که شیپور فرانسوی می‌نوازند
UygarGeographic/Getty Images

در طول شش قرن گذشته، کُر (Horn) تحولات چشمگیری را پشت سر گذاشته است. این ساز که در ابتدا ابزاری ساده برای شکار و اعلام خبر بود، به تدریج به یک ساز موسیقیایی پیچیده و ظریف تبدیل شد که قادر به تولید صداهای بسیار دلنشین و متنوع است.

نخستین کُرها: آوای استخوان و جشن

تاریخچه کُر به استفاده از شاخ حیوانات بازمی‌گردد. انسان‌های اولیه با خالی کردن مغز استخوان شاخ، از آن به عنوان بوقی برای اعلام جشن‌ها، آغاز ضیافت‌ها و همچنین هشدارهایی مانند نزدیک شدن دشمنان استفاده می‌کردند. شوفار عبری، نمونه‌ای کلاسیک از شاخ حیوانات است که هنوز هم به طور گسترده در جشن‌ها استفاده می‌شود. این شاخ قوچ که از نظر فرهنگی اهمیت زیادی دارد، برای اعلام تعطیلات و جشن‌های مهمی مانند روش هشانا و یوم کیپور به کار می‌رود. با این حال، شاخ‌های ابتدایی امکان تغییر زیادی در صدا را فراهم نمی‌کردند و تنها محدود به توانایی‌های دهانی فرد بودند.

خاخام یهودی در حال نواختن شوفار در کنیسه
خاخام یهودی در حال نواختن شوفار در کنیسه

گذار از ابزار ارتباطی به ساز موسیقی

در قرن شانزدهم، کُرها برای اولین بار به طور رسمی به عنوان ساز موسیقی در اپراها مورد استفاده قرار گرفتند. این سازها از جنس برنج ساخته شده و ساختاری مشابه شاخ حیوانات داشتند. متاسفانه، تنظیم نت‌ها و تُن‌ها با این سازها دشوار بود. به همین دلیل، کُرها با طول‌های مختلف معرفی شدند و نوازندگان مجبور بودند در طول اجرا بین آن‌ها جابه‌جا شوند. اگرچه این امر انعطاف‌پذیری بیشتری را فراهم می‌کرد، اما راه حلی ایده‌آل نبود و کُرها به طور گسترده مورد استفاده قرار نگرفتند.

در طول قرن هفدهم، تغییرات بیشتری در کُرها مشاهده شد، از جمله تقویت قسمت دهانه (زنگ) کُر (دهانه‌های بزرگتر و شعله‌ور). پس از این تغییر، "کُر دو شاس" (Cor de Chasse) به معنی "کُر شکار" یا "فرنچ هورن" (French Horn) که انگلیسی‌ها آن را می‌نامیدند، متولد شد.

در ابتدا، کُرها سازهایی با یک تُن واحد بودند. اما در سال 1753، یک موسیقی‌دان آلمانی به نام همپل، وسیله‌ای برای استفاده از اسلایدهای متحرک (کروک‌ها) با طول‌های مختلف اختراع کرد که کلید کُر را تغییر می‌داد.

افزایش و کاهش تُن‌های فرنچ هورن

در سال 1760، کشف شد (نه اختراع) که قرار دادن دست روی دهانه فرنچ هورن، تُن صدا را کاهش می‌دهد. این عمل "متوقف کردن" (stopping) نامیده شد. بعدها، دستگاه‌هایی برای این کار اختراع شدند که صدای تولید شده توسط نوازندگان را بیشتر بهبود بخشیدند.

در اوایل قرن نوزدهم، کروک‌ها با پیستون‌ها و دریچه‌ها جایگزین شدند و فرنچ هورن مدرن و در نهایت، فرنچ هورن دوبل متولد شد. این طراحی جدید، انتقال آسان‌تری را از یک نت به نت دیگر، بدون نیاز به تعویض ساز، فراهم کرد. این بدان معنا بود که نوازندگان می‌توانستند صدای صاف و پیوسته‌ای داشته باشند. همچنین، به نوازندگان اجازه می‌داد تا طیف وسیع‌تری از تُن‌ها را داشته باشند، که صدایی پیچیده‌تر و هارمونیک‌تر ایجاد می‌کرد.

با وجود این واقعیت که اصطلاح "فرنچ هورن" به طور گسترده به عنوان نام مناسب این ساز پذیرفته شده است، طراحی مدرن آن در واقع توسط سازندگان آلمانی توسعه یافته و اغلب در آلمان تولید می‌شود. به همین دلیل، بسیاری از کارشناسان معتقدند که نام مناسب این ساز باید به سادگی "هورن" باشد.

فرنچ هورن را چه کسی اختراع کرد؟

نسبت دادن اختراع فرنچ هورن به یک شخص کار دشواری است. با این حال، نام دو مخترع به عنوان اولین کسانی که دریچه‌ای برای هورن اختراع کردند، ذکر شده است. به گفته انجمن برنجی، "هاینریش اشتولتزل (1777-1844)، عضو گروه موسیقی شاهزاده پلس، دریچه‌ای را اختراع کرد که در ژوئیه 1814 روی هورن قرار داد (به عنوان اولین فرنچ هورن در نظر گرفته می‌شود)" و "فردریش بلومل (متولد 1808 - قبل از 1845)، معدنچی که ترومپت و هورن را در یک گروه موسیقی در والدنبورگ می‌نواخت، نیز با اختراع دریچه مرتبط است."

ادمون گومپرت و فریتز کروسپه هر دو به عنوان مخترعان فرنچ هورن دوبل در اواخر دهه 1800 شناخته می‌شوند. فریتز کروسپه آلمانی، که اغلب به عنوان مخترع فرنچ هورن دوبل مدرن یاد می‌شود، زیر و بم هورن در F را با هورن در B-flat در سال 1900 ترکیب کرد.

اختراعات

بیشتر