جغرافیای عراق: سفری به سرزمین بین النهرین، از کوهستان تا کویر
عراق، کشوری در غرب آسیا، با همسایگانی چون ایران، اردن، کویت، عربستان سعودی و سوریه مرز مشترک دارد. این کشور با وجود داشتن خط ساحلی کوتاهی به طول ۵۸ کیلومتر در امتداد خلیج فارس، از موقعیت استراتژیکی برخوردار است. بغداد، پایتخت و بزرگترین شهر عراق، قلب تپنده این کشور به شمار می‌رود.
اطلاعاتی سریع و مفید درباره عراق:
- نام رسمی: جمهوری عراق
- پایتخت: بغداد
- جمعیت (برآورد 2018): 40,194,216 نفر
- زبان‌های رسمی: عربی، کردی
- واحد پول: دینار عراق (IQD)
- نوع حکومت: جمهوری فدرال پارلمانی
- آب و هوا: بیشتر نواحی کویری با زمستان‌های معتدل و تابستان‌های گرم و خشک و آسمانی بدون ابر. مناطق کوهستانی شمالی در امتداد مرز ایران و ترکیه، زمستان‌های سرد با بارش سنگین برف را تجربه می‌کنند. ذوب شدن این برف‌ها در اوایل بهار، گاهی باعث جاری شدن سیل‌های گسترده در مرکز و جنوب عراق می‌شود.
- مساحت کل: 438,317 کیلومتر مربع
- بلندترین نقطه: قله چیکه دار با ارتفاع 3,611 متر
- پایین‌ترین نقطه: خلیج فارس با ارتفاع 0 متر
عراق، سرزمینی با تمدنی کهن و موقعیتی حساس در منطقه خاورمیانه، از تنوع فرهنگی و جغرافیایی قابل توجهی برخوردار است. شهرهای مهم دیگری به جز بغداد مانند موصل، بصره، اربیل و کرکوک نیز در این کشور وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند.
نگاهی به تاریخ پر فراز و نشیب عراق
تاریخ عراق مملو از رویدادهای تلخ و شیرین است که این کشور را به شکل امروزی درآورده است. از جنگ ایران و عراق (1980-1988) که اقتصاد این کشور را به شدت تضعیف کرد و عراق را به یکی از بزرگترین قدرت‌های نظامی در منطقه خلیج فارس تبدیل نمود، تا حمله عراق به کویت در سال 1990 که با دخالت ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا، نیروهای عراقی در اوایل سال 1991 از کویت بیرون رانده شدند.
پس از این وقایع، ناآرامی‌های اجتماعی در عراق شدت گرفت. شورش‌های مردم کُرد در شمال و مسلمانان شیعه در جنوب علیه حکومت صدام حسین، منجر به سرکوب شدید، کشتار هزاران شهروند و آسیب‌های جدی به محیط زیست این مناطق شد.
به دلیل این بی‌ثباتی‌ها، ایالات متحده و چند کشور دیگر، مناطق پرواز ممنوع در عراق ایجاد کردند و شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم‌های متعددی را علیه عراق به دلیل عدم تسلیم سلاح‌ها و عدم پذیرش بازرسی‌های سازمان ملل اعمال کرد. این ناآرامی‌ها در سراسر دهه 1990 و اوایل دهه 2000 ادامه داشت.
در مارس و آوریل 2003، ائتلافی به رهبری ایالات متحده به عراق حمله کرد، با این ادعا که عراق به تعهدات خود در زمینه بازرسی‌های سازمان ملل عمل نکرده است. این اقدام، آغازگر جنگ عراق و آمریکا بود. به دنبال این تهاجم، حکومت صدام حسین سرنگون شد و اداره موقت ائتلاف (CPA) برای انجام وظایف دولتی در عراق تشکیل شد، تا زمانی که این کشور بتواند دولت جدیدی تشکیل دهد. در ژوئن 2004، اداره موقت ائتلاف منحل شد و دولت موقت عراق زمام امور را به دست گرفت. در ژانویه 2005، انتخابات برگزار شد و دولت انتقالی عراق (ITG) به قدرت رسید. در ماه مه 2005، دولت انتقالی کمیته‌ای را برای تدوین قانون اساسی منصوب کرد و در سپتامبر 2005، این قانون اساسی تکمیل شد. در دسامبر 2005، انتخابات دیگری برگزار شد که منجر به تشکیل دولت مشروطه چهار ساله جدیدی شد که در مارس 2006 قدرت را به دست گرفت.
با وجود تشکیل دولت جدید، عراق همچنان با بی‌ثباتی زیادی روبرو بود و خشونت در سراسر کشور گسترده بود. در نتیجه، ایالات متحده حضور نظامی خود را در عراق افزایش داد، که منجر به کاهش خشونت‌ها شد. در ژانویه 2009، عراق و ایالات متحده طرح‌هایی را برای خروج نیروهای آمریکایی از کشور ارائه کردند و در ژوئن 2009، خروج نیروها از مناطق شهری عراق آغاز شد. خروج بیشتر نیروهای آمریکایی تا سال‌های 2010 و 2011 ادامه یافت. در 15 دسامبر 2011، جنگ عراق به طور رسمی پایان یافت. این دوره تاریخی، تاثیرات عمیقی بر ساختار سیاسی و اجتماعی عراق گذاشت و چالش‌های بسیاری را برای آینده این کشور به همراه داشت.
جغرافیا و آب و هوای عراق: تنوع اقلیمی در سرزمین بین النهرین
عراق، کشوری با آب و هوای بیشتر بیابانی، زمستان‌های معتدل و تابستان‌های گرمی را تجربه می‌کند. با این حال، مناطق کوهستانی این کشور، زمستان‌های بسیار سرد و تابستان‌های معتدلی دارند که تنوع اقلیمی جذابی را به وجود آورده است.
بغداد، پایتخت و بزرگترین شهر عراق، در ماه ژانویه به طور متوسط حداقل دمای 4 درجه سانتیگراد (39 درجه فارنهایت) و در ماه جولای به طور متوسط حداکثر دمای 44 درجه سانتیگراد (111 درجه فارنهایت) را تجربه می‌کند. این تفاوت دما، نشان دهنده آب و هوای قاره‌ای این شهر است.
