چه کسی چیپس سیب زمینی را اختراع کرد؟ داستان کامل و حقایق جالب
شاید باورتان نشود، اما سرآغاز چیپس سیب زمینی به یک مشاجره کوچک بین یک آشپز نه چندان مشهور و یکی از ثروتمندترین افراد تاریخ آمریکا برمی‌گردد. ماجرایی که نقل است در ۲۴ اوت سال ۱۸۵۳ اتفاق افتاده است.
در آن زمان، جورج کرام که اصلیتی آفریقایی-آمریکایی داشت، به عنوان آشپز در یک اقامتگاه تفریحی در ساراتوگا اسپرینگز نیویورک مشغول به کار بود. ظاهراً در یکی از شیفت‌های کاری، مشتری ناراضی مدام سفارش سیب زمینی سرخ کرده خود را پس می‌فرستاد و از ضخامت زیاد آن شکایت می‌کرد. کرام که حسابی کلافه شده بود، برای تلافی، سیب زمینی‌ها را به نازکی کاغذ برش داد و آنقدر سرخ کرد تا ترد و چیپسی شوند. اما کمال تعجب، مشتری که اتفاقاً سرمایه‌دار بزرگ خطوط راه آهن، کرنلیوس وندربیلت بود، عاشق این ابداع جدید شد!
روایت‌های دیگر از اختراع چیپس
البته خواهر کرام، کیت اسپک ویکس، این روایت را رد می‌کند. در واقع، هیچ مدرک رسمی وجود ندارد که نشان دهد کرام ادعای اختراع چیپس سیب زمینی را کرده باشد. اما در آگهی ترحیم ویکس، به صراحت گفته شده که "او اولین کسی بود که چیپس‌های معروف ساراتوگا (همان چیپس سیب زمینی) را اختراع و سرخ کرد". گذشته از این، اولین اشاره محبوب به چیپس سیب زمینی را می‌توان در رمان "داستان دو شهر" نوشته چارلز دیکنز یافت. او در این رمان، از چیپس با عنوان "تکه‌های سیب زمینی خشک" یاد می‌کند.
از بسته‌بندی خلاقانه تا تولید انبوه
به هر حال، چیپس سیب زمینی تا دهه ۱۹۲۰ میلادی به محبوبیت گسترده‌ای دست نیافت. در این دوران، یک کارآفرین اهل کالیفرنیا به نام لورا اسکادر، شروع به فروش چیپس در کیسه‌های کاغذی مومی کرد که با اتوی داغ بسته می‌شدند. این کار باعث می‌شد چیپس‌ها کمتر خرد شوند و تازگی و تردی خود را حفظ کنند. به مرور زمان، این روش بسته‌بندی خلاقانه، برای اولین بار امکان تولید انبوه و توزیع گسترده چیپس سیب زمینی را فراهم کرد که از سال ۱۹۲۶ آغاز شد. امروزه، چیپس‌ها در کیسه‌های پلاستیکی بسته‌بندی شده و با گاز نیتروژن پر می‌شوند تا عمر مفید محصول افزایش یابد. این فرآیند همچنین از خرد شدن چیپس‌ها جلوگیری می‌کند.
ورود لیز به میدان
در طول دهه ۱۹۲۰، یک تاجر آمریکایی از کارولینای شمالی به نام هرمان لی، شروع به فروش چیپس سیب زمینی از صندوق عقب اتومبیل خود به خواربارفروشی‌ها در سراسر جنوب کرد. تا سال ۱۹۳۸، لی آنقدر موفق شده بود که چیپس‌های برند "لیز" او به تولید انبوه رسید و در نهایت به اولین برند ملی تبدیل شد که با موفقیت بازاریابی می‌شد. از جمله بزرگترین خدمات این شرکت، معرفی چیپس‌های "Ruffled" با برش کنگره‌ای بود که استحکام بیشتری داشتند و در نتیجه کمتر مستعد شکستگی بودند.
طعم‌های جدید و تحولی در صنعت
اما تا دهه ۱۹۵۰ طول کشید تا فروشگاه‌ها شروع به عرضه چیپس سیب زمینی در طعم‌های مختلف کنند. این اتفاق به لطف جو "اسپاد" مورفی، مالک یک شرکت چیپس ایرلندی به نام Tayto، رخ داد. او فناوری‌ای را توسعه داد که امکان افزودن چاشنی در طول فرآیند پخت را فراهم می‌کرد. اولین محصولات چیپس طعم‌دار در دو طعم عرضه شدند: پنیر و پیاز و نمک و سرکه. به زودی، چندین شرکت علاقه‌مند به کسب حقوق فناوری Tayto شدند.
"شرط می‌بندم نمی‌توانی فقط یکی بخوری!"
در سال ۱۹۶۳، چیپس سیب زمینی لیز با استخدام شرکت تبلیغاتی Young & Rubicam برای ابداع شعار تجاری محبوب "شرط می‌بندم نمی‌توانی فقط یکی بخوری!"، تاثیری به یاد ماندنی بر آگاهی فرهنگی کشور گذاشت. به زودی فروش بین‌المللی شد و یک کمپین بازاریابی با حضور بازیگر مشهور، برت لار، در مجموعه‌ای از تبلیغات بازرگانی که در آن نقش شخصیت‌های تاریخی مختلف مانند جورج واشنگتن، سزار و کریستف کلمب را بازی می‌کرد، به راه انداخته شد.
