پنگوئن‌ها: زندگی، زیستگاه و حقایق جالب درباره این پرندگان دوست‌داشتنی
پنگوئن‌ها، این پرندگان دوست‌داشتنی و چاقالو با کت‌های تاکسیدو مانندشان، همواره مورد توجه انسان‌ها بوده‌اند. راه رفتن بامزه و لنگان‌لنگان آن‌ها روی صخره‌ها و یخ‌ها و شیرجه‌زدنشان در دریا، صحنه‌ای تماشایی و جذاب خلق می‌کند. زیستگاه اصلی این پرندگان در اقیانوس‌های نیمکره جنوبی و جزایر گالاپاگوس است.
دانستنی‌های سریع درباره پنگوئن‌ها
- نام علمی: Aptenodytes, Eudyptes, Eudyptula Pygoscelis, Spheniscus, Megadyptes (در خانواده Spheniscidae)
- نام رایج: پنگوئن
- گروه جانوری: پرنده
- اندازه: بین 43 تا 122 سانتی‌متر
- وزن: بین 1.5 تا 13.6 کیلوگرم
- طول عمر: بین 6 تا 30 سال
- رژیم غذایی: گوشت‌خوار
- محل زندگی: اقیانوس‌های نیمکره جنوبی و جزایر گالاپاگوس
- وضعیت بقا: پنج گونه در معرض خطر انقراض، پنج گونه آسیب‌پذیر و سه گونه نزدیک به تهدید هستند.
شکل ظاهری و ویژگی‌های فیزیکی پنگوئن‌ها
پنگوئن‌ها در دسته پرندگان قرار می‌گیرند، اما شاید ظاهرشان با سایر پرندگان تفاوت زیادی داشته باشد. با این حال، پوشیده از پر هستند. از آنجایی که بیشتر عمر خود را در آب می‌گذرانند، پرهایشان همواره صاف و ضد آب است. پنگوئن‌ها غده‌ی روغنی ویژه‌ای به نام "غده آرایشی" دارند که به طور مداوم روغن ضد آب تولید می‌کند. آن‌ها با استفاده از نوک خود، این ماده را به طور مرتب روی پرهایشان پخش می‌کنند. این روغن، پرها را گرم نگه می‌دارد و اصطکاک را در هنگام شنا کاهش می‌دهد.
اگرچه پنگوئن‌ها بال دارند، اما قادر به پرواز نیستند. بال‌های آن‌ها صاف و باریک بوده و بیشتر شبیه باله‌های دلفین عمل می‌کنند تا بال‌های پرندگان. پنگوئن‌ها شناگران و غواصان ماهری هستند و بدنی شبیه به اژدر دارند. بال‌هایشان برای به حرکت درآوردن بدن در آب طراحی شده‌اند، نه در هوا.
در میان گونه‌های مختلف پنگوئن، بزرگترین آن‌ها پنگوئن امپراتور (Aptenodytes forsteri) است که می‌تواند تا 120 سانتی‌متر قد و 22 تا 45 کیلوگرم وزن داشته باشد. کوچک‌ترین گونه نیز پنگوئن کوچک (Eudyptula minor) است که به طور متوسط 43 سانتی‌متر طول و حدود 1.5 کیلوگرم وزن دارد.
زیستگاه پنگوئن‌ها
اگر به دنبال تماشای پنگوئن‌ها هستید، به آلاسکا سفر نکنید! از 19 گونه شناخته شده پنگوئن در جهان، تنها یک گونه در بالای خط استوا زندگی می‌کند و بقیه در نیمکره جنوبی یافت می‌شوند. برخلاف تصور رایج، همه پنگوئن‌ها در میان کوه‌های یخی قطب جنوب زندگی نمی‌کنند. این پرندگان در تمام قاره‌های نیمکره جنوبی، از جمله آفریقا، آمریکای جنوبی و استرالیا یافت می‌شوند. بیشتر آن‌ها در جزایری زندگی می‌کنند که در آن از گزند شکارچیان بزرگ در امان باشند. تنها گونه‌ای که در شمال خط استوا زندگی می‌کند، پنگوئن گالاپاگوس (Spheniscus mendiculus) است که همان‌طور که از نامش پیداست، در جزایر گالاپاگوس سکونت دارد.
رژیم غذایی پنگوئن‌ها
بیشتر پنگوئن‌ها از هر موجود دریایی که بتوانند در حین شنا و غواصی شکار کنند تغذیه می‌کنند. آن‌ها هر موجود دریایی را که بتوانند بگیرند و ببلعند می‌خورند: ماهی، خرچنگ، میگو، ماهی مرکب، اختاپوس یا کریل. مانند سایر پرندگان، پنگوئن‌ها دندان ندارند و نمی‌توانند غذای خود را بجوند. در عوض، خارهای گوشتی و رو به عقب در داخل دهان خود دارند و از آن‌ها برای هدایت طعمه به سمت گلویشان استفاده می‌کنند. یک پنگوئن با اندازه متوسط در ماه‌های تابستان حدود یک کیلوگرم غذاهای دریایی در روز می‌خورد.
کریل، یک سخت‌پوست کوچک دریایی، بخش مهمی از رژیم غذایی جوجه پنگوئن‌های جوان است. یک مطالعه طولانی‌مدت در مورد رژیم غذایی پنگوئن‌های جنتو نشان داد که موفقیت در تولید مثل مستقیماً با میزان مصرف کریل آن‌ها مرتبط است. والدین پنگوئن برای تهیه کریل و ماهی به دریا می‌روند و سپس به خشکی باز می‌گردند تا غذا را در دهان جوجه‌های خود برگردانند. پنگوئن‌های ماکارونی (Eudyptes chrysolophus) متخصص تغذیه هستند. آن‌ها فقط برای تغذیه خود به کریل وابسته هستند.
رفتار و عادات پنگوئن‌ها
بیشتر پنگوئن‌ها با سرعت 6.5 تا 11 کیلومتر در ساعت در زیر آب شنا می‌کنند، اما پنگوئن جنتوی چابک (Pygoscelis papua) می‌تواند با سرعت 35 کیلومتر در ساعت در آب حرکت کند! پنگوئن‌ها می‌توانند صدها متر در عمق دریا غواصی کنند و تا 20 دقیقه زیر آب بمانند. آن‌ها همچنین می‌توانند مانند دلفین‌ها از آب بیرون بپرند تا از دست شکارچیان زیر آب فرار کنند یا به سطح یخ برگردند.
پرندگان استخوان‌های توخالی دارند تا در هوا سبک‌تر باشند، اما استخوان‌های پنگوئن‌ها ضخیم‌تر و سنگین‌تر است. درست مانند غواصان اسکوبا که از وزنه برای کنترل شناوری خود استفاده می‌کنند، پنگوئن‌ها نیز به استخوان‌های قوی‌تر خود تکیه می‌کنند تا تمایل خود به شناور شدن را خنثی کنند. هنگامی که نیاز به فرار سریع از آب دارند، پنگوئن‌ها حباب‌های هوای محبوس شده بین پرهای خود را آزاد می‌کنند تا فوراً اصطکاک را کاهش داده و سرعت خود را افزایش دهند. بدن آن‌ها برای سرعت در آب، ساده و کارآمد طراحی شده است.
تولید مثل و فرزندآوری پنگوئن‌ها
تقریباً تمام گونه‌های پنگوئن تک‌همسر هستند، به این معنی که یک نر و ماده به طور انحصاری در طول فصل تولیدمثل با یکدیگر جفت‌گیری می‌کنند. برخی حتی برای تمام عمر شریک باقی می‌مانند. پنگوئن نر معمولاً قبل از تلاش برای جلب توجه یک ماده، یک محل لانه‌سازی مناسب پیدا می‌کند.
بیشتر گونه‌ها در هر بار دو تخم می‌گذارند، اما پنگوئن‌های امپراتور (Aptenodytes forsteri، بزرگترین گونه پنگوئن‌ها) فقط یک جوجه را در هر بار پرورش می‌دهند. پنگوئن نر امپراتور مسئولیت گرم نگه داشتن تخم را بر عهده می‌گیرد و آن را روی پاهای خود و زیر چین‌های چربی خود نگه می‌دارد، در حالی که ماده برای تهیه غذا به دریا می‌رود.
تخم‌های پنگوئن بین 65 تا 75 روز انکوبه می‌شوند و هنگامی که جوجه‌ها آماده بیرون آمدن از تخم هستند، از نوک خود برای شکستن پوسته استفاده می‌کنند. این فرآیند ممکن است تا سه روز طول بکشد. وزن جوجه‌ها در هنگام تولد حدود 140 تا 200 گرم است. وقتی جوجه‌ها کوچک هستند، یک والد در کنار لانه می‌ماند در حالی که دیگری به دنبال غذا می‌رود. والدین از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند، آن‌ها را گرم نگه می‌دارند تا پرهایشان در حدود 2 ماه رشد کند و به آن‌ها غذای نیمه‌هضم شده می‌دهند. این دوره بین 55 تا 120 روز متغیر است. پنگوئن‌ها بین سه تا هشت سالگی به بلوغ جنسی می‌رسند.
وضعیت بقا
طبق فهرست قرمز اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN)، پنج گونه از پنگوئن‌ها در حال حاضر در معرض خطر انقراض قرار دارند (پنگوئن چشم‌زرد، گالاپاگوس، کاکل‌افراشته، آفریقایی و راک‌هاپر شمالی) و بیشتر گونه‌های باقی‌مانده آسیب‌پذیر یا نزدیک به تهدید هستند. پنگوئن آفریقایی (Spheniscus demersus) در حال حاضر در صدر فهرست گونه‌های در معرض خطر قرار دارد.
تهدیدات پیش روی پنگوئن‌ها
دانشمندان هشدار می‌دهند که پنگوئن‌ها در سراسر جهان در معرض تهدید تغییرات آب و هوایی هستند و ممکن است برخی از گونه‌ها به زودی ناپدید شوند. پنگوئن‌ها به منابع غذایی وابسته هستند که به تغییرات دمای اقیانوس حساس بوده و وابسته به یخ‌های قطبی هستند. با گرم شدن کره زمین، فصل ذوب یخ‌های دریا طولانی‌تر می‌شود و این امر بر جمعیت کریل و زیستگاه پنگوئن‌ها تأثیر می‌گذارد.
