ژوزف نیسفور نیپس: پدر عکاسی و مخترع اولین عکس جهان
وقتی صحبت از مخترع اولین عکس به میان می‌آید، کمتر کسی است که با این موضوع مخالف باشد که این افتخار به ژوزف نیسفور نیپس، دانشمند و مخترع فرانسوی، تعلق دارد. او نه تنها اولین عکس جهان را ثبت کرد، بلکه بنیان‌گذار عصری نوین در ثبت و بازنمایی واقعیت شد. نام نیپس برای همیشه در تاریخ عکاسی به عنوان پدر عکاسی جاودانه خواهد ماند.
سال‌های نخستین زندگی ژوزف نیسفور نیپس
ژوزف نیسفور نیپس در ۷ مارس ۱۷۶۵ در فرانسه چشم به جهان گشود. او در خانواده‌ای مرفه و دارای سه فرزند متولد شد. پدرش، یک حقوق‌دان ثروتمند بود. با شروع انقلاب فرانسه، خانواده مجبور به ترک منطقه شدند. نام او در ابتدا ژوزف بود، اما در زمان تحصیل در کالج اوراتوریان در آنژه، به افتخار سنت نیسفوروس، رهبر مذهبی قرن نهم قسطنطنیه، نام نیسفور را برای خود برگزید. تحصیلاتش او را با روش‌های تجربی در علم آشنا کرد و در نهایت به عنوان استاد در همان کالج مشغول به کار شد.
نیپس در ارتش فرانسه تحت فرماندهی ناپلئون به عنوان افسر خدمت کرد. بیشتر دوران خدمتش در ایتالیا و جزیره ساردینیا سپری شد. او به دلیل بیماری از سمت خود استعفا داد و پس از آن با اگنس رومرو ازدواج کرد و به عنوان مدیر منطقه نیس منصوب شد. با این حال، این شغل را نیز رها کرد تا به همراه برادر بزرگترش، کلود، به تحقیقات علمی در ملک خانوادگی‌شان در شالون بپردازد. در آنجا، او با مادر، خواهر و برادر کوچکترش برنارد دوباره متحد شد. نیپس نه تنها به تحقیقات علمی‌اش ادامه داد، بلکه مدیریت ملک خانوادگی را نیز بر عهده گرفت. برادران نیپس به عنوان کشاورزان مرفه، به کشت چغندر و تولید شکر مشغول بودند.
نخستین عکس‌های جهان
اعتقاد بر این است که نیپس اولین حکاکی عکسی جهان را در سال 1822 به ثبت رساند. او با استفاده از یک دوربین عکاسی ابتدایی (camera obscura)، که جعبه‌ای با یک سوراخ در یک طرف آن بود و از نور صحنه خارجی استفاده می‌کرد، یک حکاکی از پاپ پیوس هفتم تهیه کرد. متأسفانه، این تصویر بعداً توسط خود دانشمند در تلاش برای تکثیر آن نابود شد. با این حال، دو تلاش دیگر او جان سالم به در بردند: یکی مردی با اسب و دیگری زنی که در حال نخ‌ریسی بود.
مشکل اصلی نیپس، لرزش دست و مهارت ضعیف در طراحی بود، که او را بر آن داشت تا راهی برای ثبت دائمی تصاویر بدون اتکا به مهارت‌های ضعیف نقاشی خود پیدا کند. نیپس با استفاده از کلرید نقره آزمایش کرد، ماده‌ای که در معرض نور تاریک می‌شد، اما دریافت که برای تولید نتایج دلخواه کافی نیست. سپس به سراغ بیتومن رفت، که منجر به اولین تلاش موفقیت‌آمیز او برای ثبت یک تصویر طبیعی شد. فرآیند او شامل حل کردن بیتومن در روغن اسطوخودوس، یک حلال که اغلب در لاک‌ها استفاده می‌شود، بود. سپس ورقه‌ای از جنس پیوتر را با این مخلوط پوشاند و آن را در داخل یک دوربین عکاسی قرار داد. هشت ساعت بعد، آن را بیرون آورد و با روغن اسطوخودوس شست تا هرگونه بیتومن غیر‌اکسپوز شده را از بین ببرد.
تصویر حاصل چندان به‌یادماندنی نبود: یک ساختمان، یک انبار و یک درخت. تصور می‌شد که این تصویر، حیاط بیرون خانه او باشد. با این حال، از آنجا که این فرآیند بسیار کند بود و بیش از 8 ساعت طول می‌کشید، خورشید از یک طرف تصویر به طرف دیگر حرکت می‌کرد و به نظر می‌رسید که نور خورشید از دو طرف به عکس می‌تابد. همین فرآیند بعدها الهام‌بخش لوئی داگر در فرآیند توسعه بخار جیوه‌ای بسیار موفقیت‌آمیزش شد.
نیپس بیش از بیست سال با تصاویر اپتیکی آزمایش کرده بود تا به این موفقیت دست یابد. مشکل قبلی این بود که اگرچه او قادر به ثابت کردن تصاویر اپتیکی بود، اما آن‌ها به سرعت محو می‌شدند. قدیمی‌ترین عکس باقی‌مانده از نیپس مربوط به سال 1825 است. او فرآیند جدید خود را «هلیوگرافی» نامید، برگرفته از واژه یونانی به معنای «خورشید».
پس از دستیابی به موفقیت دلخواه، نیپس تصمیم گرفت به انگلستان سفر کند تا اختراع جدید خود را به انجمن سلطنتی معرفی کند. متأسفانه، با شکست کامل مواجه شد. این انجمن قانونی داشت که بر اساس آن هیچ کشفی را با یک راز فاش نشده ترویج نمی‌کرد. مسلماً، نیپس حاضر نبود اسرار خود را با جهان به اشتراک بگذارد، بنابراین با ناامیدی به فرانسه بازگشت و نتوانست از اختراع جدید خود به موفقیتی دست یابد.
در فرانسه، نیپس با لوئی داگر متحد شد. در سال 1829، آن‌ها همکاری خود را برای بهبود این فرآیند آغاز کردند. آن‌ها به مدت چهار سال، تا زمان مرگ نیپس بر اثر سکته مغزی در سال 1833 در سن 69 سالگی، شریک باقی ماندند. داگر پس از مرگ نیپس به کار بر روی این فرآیند ادامه داد و در نهایت فرآیندی را توسعه داد که اگرچه بر اساس یافته‌های اصلی آن‌ها بود، اما بسیار متفاوت از آنچه نیپس خلق کرده بود. او آن را به افتخار خود «داگروتیپ» نامید. او موفق شد دولت فرانسه را متقاعد کند که اختراع او را از طرف مردم فرانسه خریداری کند. در سال 1939، دولت فرانسه موافقت کرد که به داگر مبلغ سالانه 6000 فرانک برای بقیه عمرش و به وراث نیپس مبلغ سالانه 4000 فرانک پرداخت کند. پسر نیپس از این توافق راضی نبود و ادعا می‌کرد که داگر در حال دریافت مزایایی برای چیزی است که پدرش خلق کرده است. در واقع، نیپس تا سال 1952، زمانی که مورخان آلیسون و هلموت گرنشایم تصاویر اصلی نیپس را دوباره کشف کردند، اعتبار چندانی در ارتباط با این اختراع دریافت نکرد. این کشف به جهان اجازه داد تا در مورد فرآیند «هلیوگرافی» نیپس اطلاعات کسب کند و به این نتیجه برسد که این اولین نمونه موفق از چیزی است که امروزه آن را عکاسی می‌نامیم: تصویری که روی یک سطح حساس به نور، توسط عمل نور ایجاد می‌شود.
اگرچه نیپس بیشتر به خاطر اختراع خود در زمینه عکاسی شناخته می‌شود، اما پیش از آن نیز چندین موفقیت دیگر به عنوان مخترع کسب کرده بود. از جمله دیگر اختراعات نیپس می‌توان به پیرئولوفور، اولین موتور احتراق داخلی جهان، اشاره کرد که او و برادرش کلود آن را طراحی و ایجاد کردند. امپراتور ناپلئون بناپارت، پس از مشاهده توانایی آن در به حرکت درآوردن یک قایق در بالادست یک رودخانه در فرانسه، در سال 1807 حق ثبت اختراع آن را اعطا کرد.
میراث ماندگار نیپس
به پاس تلاش‌ها و نوآوری‌های این عکاس پیشگام، «جایزه نیسفور نیپس» ایجاد شده است. این جایزه از سال 1955 به طور سالانه به یک عکاس حرفه‌ای که بیش از 3 سال در فرانسه زندگی و کار کرده باشد، اهدا می‌شود. این جایزه به افتخار نیپس توسط آلبرت پلسی از انجمن Gens d'Images پایه‌گذاری شد و هدف آن ارج نهادن به تلاش‌های عکاسانی است که در مسیر نیپس، به ثبت و بازنمایی جهان از طریق لنز دوربین می‌پردازند.
- بیوگرافی
- اختراعات
