10 حقیقت جالب درباره اکسیژن

یکی از حقایق مهم درباره اکسیژن این است که این گاز یکی از بهترین و شناخته شده ترین گازها در کره زمین است و دلیل اصلی آن نقش حیاتی آن برای بقای جسمی ماست. اکسیژن بخش اساسی جو و هیدروسفر زمین بوده و در مصارف پزشکی نیز کاربرد دارد و تأثیر عمیقی بر روی گیاهان، حیوانات و فلزات دارد.

حقایق درباره اکسیژن

اکسیژن دارای عدد اتمی 8 و نماد شیمیایی O است. این عنصر برای اولین بار توسط کارل ویلهلم شل در سال 1773 کشف شد، اما او بلافاصله کار خود را منتشر نکرد و به همین دلیل اعتبار اغلب به جوزف پریستلی در سال 1774 داده می شود. در ادامه 10 حقیقت جالب درباره اکسیژن آورده شده است.

1. حیوانات و گیاهان به اکسیژن برای تنفس نیاز دارند. فتوسنتز گیاهان چرخه اکسیژن را به حرکت در می آورد و آن را در حدود ۲۱٪ در هوا حفظ می کند. در حالی که این گاز برای زندگی ضروری است، اما مقدار زیاد آن می تواند سمی یا کشنده باشد. علائم مسمومیت با اکسیژن شامل از دست دادن بینایی، سرفه، لرزش عضلانی و تشنج است. در فشار عادی، مسمومیت با اکسیژن زمانی رخ می دهد که گاز بیش از ۵۰٪ شود.
2. گاز اکسیژن بی رنگ، بی بو و بی طعم است. معمولاً از تقطیر جزئی هوای مایع تصفیه می شود، اما این عنصر در بسیاری از ترکیبات، مانند آب، سیلیس و دی اکسید کربن وجود دارد.
3. اکسیژن مایع و جامد رنگ آبی کمرنگ دارد. در دماهای پایین تر و فشارهای بالاتر، اکسیژن از کریستال های مونوکلینیک آبی به رنگ های نارنجی، قرمز، سیاه و حتی ظاهری فلزی تغییر می کند.
4. اکسیژن یک غیرفلز است. رسانایی حرارتی و الکتریکی پایینی دارد، اما الکتریگاتیویتی و انرژی یونیزاسیون بالایی دارد. حالت جامد آن شکننده است و قابلیت شکل پذیری یا کشسانی ندارد. اتم ها به راحتی الکترون می گیرند و پیوندهای شیمیایی کوالانسی تشکیل می دهند.
5. گاز اکسیژن معمولاً مولکول دو اتمی O2 است. ازن، O3، یکی دیگر از اشکال اکسیژن خالص است. اکسیژن اتمی که به آن "اکسیژن سینگلت" نیز گفته می شود، در طبیعت وجود دارد، هرچند که این یون به راحتی با سایر عناصر پیوند می یابد. اکسیژن سینگلت ممکن است در بالای جو یافت شود. یک اتم اکسیژن معمولاً شماره اکسیداسیون -۲ دارد.
6. اکسیژن از احتراق حمایت می کند. با این حال، واقعاً قابل اشتعال نیست! این عنصر یک اکسید کننده تلقی می شود. حباب های اکسیژن خالص نمی سوزند.
7. اکسیژن پارامغناطیسی است، به این معنی که به طرز ضعیفی به آهن ربا جذب می شود اما مغناطیسی دائمی ندارد.
8. تقریباً ۲/۳ از جرم بدن انسان از اکسیژن تشکیل شده است. این امر آن را به فراوان ترین عنصر در بدن تبدیل می کند. بخش زیادی از آن اکسیژن بخشی از آب، H2O است. اگرچه اتم های هیدروژن در بدن بیشتر از اتم های اکسیژن هستند، اما جرم کمتری دارند. اکسیژن همچنین فراوان ترین عنصر در قشر زمین (حدود ۴۷٪ از نظر جرم) و سومین عنصر رایج در جهان است. با سوختن هیدروژن و هلیوم در ستاره ها، اکسیژن بیشتر می شود.
9. اکسیژن تحریک شده مسئول رنگ های قرمز روشن، سبز و زرد-سبز شفق قطبی است. این مولکول از اهمیت اولیه برای تولید شفق های روشن و رنگارنگ است که یکی از حقایق جالب در مورد اکسیژن است.
10. اکسیژن تا سال ۱۹۶۱ به عنوان استاندارد وزن اتمی برای سایر عناصر مورد استفاده قرار می گرفت و سپس با کربن ۱۲ جایگزین شد. اکسیژن انتخاب خوبی برای استاندارد قبل از اینکه اطلاعات زیادی در مورد ایزوتوپ ها باشد، بود، زیرا هرچند سه ایزوتوپ طبیعی اکسیژن وجود دارد، بیشتر آنها اکسیژن-۱۶ هستند. به همین دلیل است که وزن اتمی اکسیژن (۱۵.۹۹۹۴) به ۱۶ نزدیک است. حدود ۹۹.۷۶٪ اکسیژن از نوع اکسیژن-۱۶ است.