آمارگاسور: خزنده خاردار آمریکای جنوبی
آمارگاسور (Amargasaurus) که نامش از منطقه La Amarga در آرژانتین گرفته شده، یک دایناسور گیاه‌خوار با ویژگی‌های منحصربه‌فرد بود.
زیستگاه: این دایناسور در جنگل‌های آمریکای جنوبی در دوره کرتاسه اولیه، حدود 130 میلیون سال پیش زندگی می‌کرد.
اندازه و وزن: آمارگاسور نسبتاً کوچک بود، حدود 9 متر طول و سه تن وزن داشت.
ویژگی‌های متمایز کننده: بارزترین ویژگی این دایناسور، وجود خارهای بلند و برجسته در امتداد گردن و پشتش بود. این خارهای استخوانی، آمارگاسور را از دیگر سوروپودها متمایز می‌کرد.
رژیم غذایی: آمارگاسور یک گیاه‌خوار بود و احتمالاً از برگ درختان و گیاهان دیگر تغذیه می‌کرد.
آمارگاسور: یک سوروپود خارق‌العاده
در حالی که بیشتر سوروپودهای دوران مزوزوئیک با گردن‌های دراز، بدن‌های تنومند، دم‌های بلند و پاهای ستون‌مانند شباهت زیادی به هم داشتند، آمارگاسور یک استثنای قابل توجه بود. این گیاه‌خوار نسبتاً کوچک، با خارهای تیز و بلندی که در امتداد گردن و پشتش روییده بودند، از بقیه متمایز می‌شد. در واقع، آمارگاسور تنها سوروپودی است که با چنین ویژگی چشمگیری شناخته شده است.
خارهای آمارگاسور برای چه بودند؟
این سوال که چرا آمارگاسور این خارهای برجسته را داشت، همواره ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده است. همانند دایناسورهای دیگری مانند اسپینوسور و اورانوسور، چندین فرضیه در این مورد مطرح شده است:
- دفاع در برابر شکارچیان: خارهای بلند می‌توانستند به عنوان یک عامل بازدارنده برای شکارچیان عمل کنند.
- تنظیم دما: اگر این خارها با لایه‌ای نازک از پوست پوشیده شده بودند، می‌توانستند به دفع گرما و تنظیم دمای بدن کمک کنند.
- جذابیت جنسی: احتمالاً برجسته‌ترین فرضیه این است که خارهای بلند، یک ویژگی انتخابی جنسی بوده‌اند و نرها با خارهای بزرگتر، برای جفت‌گیری جذاب‌تر به نظر می‌رسیدند.
خویشاوندان آمارگاسور
آمارگاسور با وجود ظاهر منحصر به فردش، به نظر می‌رسد که خویشاوندی نزدیکی با دو سوروپود غیرمعمول دیگر داشته است:
- دیکرئوسور: این دایناسور نیز دارای خارهایی (البته کوتاه‌تر) در گردن و قسمت بالای پشت خود بود.
- براکی‌تراچلوپان: ویژگی بارز این دایناسور، گردن بسیار کوتاه آن بود که احتمالاً یک سازگاری تکاملی با نوع غذاهای موجود در زیستگاه آمریکای جنوبی آن بود.
این مثال‌ها نشان می‌دهند که سوروپودها به سرعت با منابع موجود در اکوسیستم‌های خود سازگار می‌شدند. برای مثال، اروپاسور، یک گیاه‌خوار کوچک بود که به دلیل محدودیت در یک زیستگاه جزیره‌ای، وزنی کمتر از یک تن داشت.
دانسته‌های محدود ما از آمارگاسور
متاسفانه، دانش ما از آمارگاسور محدود است زیرا تنها یک نمونه فسیلی از این دایناسور کشف شده است. این فسیل در سال 1984 در آرژانتین کشف شد و در سال 1991 توسط دیرینه‌شناس برجسته آمریکای جنوبی، خوزه اف. بوناپارت، توصیف شد. جالب اینجاست که این نمونه شامل بخشی از جمجمه آمارگاسور نیز می‌شود که یک اتفاق نادر است، زیرا جمجمه سوروپودها پس از مرگ به راحتی از بقیه اسکلت جدا می‌شود.
به طور عجیبی، همان گروهی که مسئول کشف آمارگاسور بودند، نمونه اصلی کارنوتاروس، یک دایناسور گوشت‌خوار با دست‌های کوتاه را نیز کشف کردند که حدود 50 میلیون سال بعد زندگی می‌کرد!
