تاریخچه مختصر تونس: از کارتاژ تا بهار عربی
مردم تونس امروزی، از نوادگان بربرهای بومی و اقوام گوناگونی هستند که در طول هزاره‌ها به این سرزمین مهاجرت کرده و با جمعیت بومی ادغام شده‌اند. تاریخ مدون تونس با ورود فنیقی‌ها آغاز می‌شود. آن‌ها در قرن هشتم قبل از میلاد، کارتاژ و دیگر سکونتگاه‌های شمال آفریقا را بنا نهادند. کارتاژ به یک قدرت دریایی بزرگ تبدیل شد و برای تسلط بر دریای مدیترانه با روم درگیر شد. این کشمکش‌ها تا سال ۱۴۶ قبل از میلاد ادامه یافت تا اینکه کارتاژ توسط رومی‌ها شکست خورد و به تصرف آن‌ها درآمد.
تونس، سرزمین تاریخ و تمدن، با فرهنگ غنی خود همواره مورد توجه بوده است.
فتح مسلمانان و تحولات پس از آن در تونس
حکومت رومی‌ها بر شمال آفریقا تا قرن پنجم میلادی ادامه داشت. با سقوط امپراتوری روم، قبایل اروپایی از جمله وندال‌ها به تونس حمله کردند. در قرن هفتم میلادی، فتح مسلمانان تونس را متحول کرد و ساختار جمعیتی آن را دگرگون ساخت. پس از آن، موج‌های مهاجرتی از سراسر جهان عرب و عثمانی به تونس سرازیر شد، از جمله تعداد قابل توجهی از مسلمانان و یهودیان اسپانیایی در پایان قرن پانزدهم.
این رویدادها تاثیر بسزایی بر فرهنگ، زبان و مذهب مردم تونس گذاشت و این کشور را به بخشی از جهان اسلام تبدیل کرد.
از مرکزیت فرهنگ عربی تا تحت‌الحمایگی فرانسه
تونس به مرکز فرهنگ و دانش عربی تبدیل شد و در قرن شانزدهم میلادی در امپراتوری عثمانی ادغام گردید. از سال 1881 تا زمان استقلال در سال 1956، این کشور تحت‌الحمایه فرانسه بود و همچنان روابط نزدیک سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با فرانسه را حفظ کرده است.
این دوران تاثیر عمیقی بر ساختار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی تونس گذاشت.
استقلال تونس و تاسیس جمهوری
استقلال تونس از فرانسه در سال 1956 به دوره تحت‌الحمایگی که از سال 1881 آغاز شده بود، پایان داد. حبیب بورقیبه، رهبر جنبش استقلال، در سال 1957 تونس را جمهوری اعلام کرد و به حاکمیت اسمی بی‌های عثمانی خاتمه داد. در ژوئن 1959، تونس قانون اساسی خود را بر اساس سیستم فرانسوی تصویب کرد که خطوط کلی نظام ریاستی متمرکز کنونی را پایه‌گذاری کرد. نقش نظامیان به دفاع محدود شد و از مشارکت آن‌ها در سیاست جلوگیری شد.
این تحولات، نقطه عطفی در تاریخ معاصر تونس به شمار می‌رود.
آغاز قدرتمند و رو به رشد تونس پس از استقلال
پس از استقلال، رئیس جمهور بورقیبه تاکید زیادی بر توسعه اقتصادی و اجتماعی، به ویژه آموزش، وضعیت زنان و ایجاد فرصت‌های شغلی داشت. این سیاست‌ها در دولت زین‌العابدین بن علی نیز ادامه یافت. نتیجه این اقدامات، پیشرفت‌های اجتماعی چشمگیر و رشد اقتصادی نسبتاً پایدار بود. این سیاست‌های عمل‌گرایانه به ثبات اجتماعی و سیاسی کمک کرد.
توسعه آموزش و بهبود وضعیت زنان از جمله نقاط برجسته این دوره به شمار می‌رود.
حبیب بورقیبه، رئیس جمهور مادام العمر
پیشرفت به سوی دموکراسی کامل روندی کند داشته است. در طول سال‌ها، رئیس جمهور بورقیبه چندین بار بدون رقیب در انتخابات شرکت کرد و در سال 1974 با اصلاحیه قانون اساسی به عنوان "رئیس جمهور مادام العمر" منصوب شد. در زمان استقلال، حزب نئودستور (بعدها حزب سوسیالیست دستور، PSD) به تنها حزب قانونی تبدیل شد و فعالیت احزاب مخالف تا سال 1981 ممنوع بود.
این دوره شاهد تمرکز قدرت و محدود شدن فعالیت‌های سیاسی مخالفان در تونس بود.
تغییرات دموکراتیک در دوران بن علی
هنگامی که رئیس جمهور بن علی در سال 1987 به قدرت رسید، وعده گشایش دموکراتیک بیشتر و احترام به حقوق بشر را داد و "پیمان ملی" را با احزاب مخالف امضا کرد. او بر تغییرات قانون اساسی و قانونی نظارت داشت، از جمله لغو مفهوم رئیس جمهور مادام العمر، تعیین محدودیت برای دوره ریاست جمهوری و فراهم کردن امکان مشارکت بیشتر احزاب مخالف در زندگی سیاسی. اما حزب حاکم با تغییر نام به تجمع قانون اساسی دموکراتیک (RCD)، به دلیل محبوبیت تاریخی و امتیازی که به عنوان حزب حاکم از آن برخوردار بود، بر صحنه سیاسی تسلط داشت.
با وجود وعده‌های اولیه، حزب حاکم همچنان نقش اصلی را در صحنه سیاسی تونس ایفا می‌کرد.
تداوم قدرت یک حزب سیاسی قدرتمند در تونس
بن علی در سال‌های 1989 و 1994 بدون رقیب در انتخابات شرکت کرد و مجدداً انتخاب شد. در دوران چند حزبی، او در سال 1999، 99.44 درصد آرا و در سال 2004، 94.49 درصد آرا را به دست آورد. در هر دو انتخابات، او با رقبای ضعیفی روبرو بود. حزب RCD در سال 1989 تمام کرسی‌های مجلس نمایندگان را به دست آورد و در سال‌های 1994، 1999 و 2004 نیز تمام کرسی‌های انتخابی مستقیم را به دست آورد. با این حال، اصلاحات قانون اساسی توزیع کرسی‌های اضافی به احزاب مخالف را در سال‌های 1999 و 2004 پیش‌بینی کرد.
تسلط حزب حاکم بر صحنه سیاسی تونس با وجود اصلاحات، همچنان ادامه داشت.
عملاً تبدیل شدن به رئیس جمهور مادام العمر
در یک همه‌پرسی در ماه مه 2002، تغییرات قانون اساسی پیشنهادی بن علی تصویب شد که به او اجازه می‌داد در سال 2004 برای دوره چهارم (و یک دوره پنجم، آخرین دوره به دلیل سن، در سال 2009) نامزد شود و مصونیت قضایی را در طول و بعد از دوره ریاست جمهوری خود فراهم می‌کرد. این همه‌پرسی همچنین یک مجلس پارلمانی دوم ایجاد کرد و تغییرات دیگری را نیز به همراه داشت.
این اقدامات، قدرت بن علی را تثبیت کرده و او را عملاً به رئیس جمهور مادام العمر تونس تبدیل کرد.
این بخش مربوط به منابع است.
