آنچه باید درباره زغال سنگ متالورژیکی بدانید

زغال سنگ متالورژیکی، ماده ای حیاتی در صنعت فولادسازی، نقش کلیدی در تولید کک ایفا می کند که برای فرآیندهای ذوب و تصفیه آهن ضروری است. این نوع زغال سنگ به دلیل توانایی های خاص خود در تولید کربن خالص و کیفیت بالای آن، در مقایسه با زغال سنگ حرارتی، متمایز است. در این مقاله، به بررسی ویژگی ها، فرآیند تولید کک و اهمیت زغال سنگ متالورژیکی در صنعت فولاد خواهیم پرداخت و همچنین به تولیدکنندگان اصلی این ماده و چالش های مرتبط با تأمین آن خواهیم پرداخت.

زغال سنگ متالورژیکی چیست؟

زغال سنگ متالورژیکی که به عنوان زغال سنگ کک سازی نیز شناخته می شود، نوعی زغال سنگ است که به طور خاص برای تولید کک استفاده می شود. کک، منبع اصلی کربن در فرآیند تولید فولاد است و به دلیل ویژگی های خاص خود در تبدیل به کربن خالص، در صنعت فولاد دارای اهمیت ویژه ای است.

زغال سنگ متالورژیکی به عنوان یک سنگ رسوبی طبیعی تشکیل می شود که از میلیون ها سال پیش با دفن گیاهان و مواد آلی دیگر و در معرض نیروهای زمین شناسی قرار گرفتن شکل گرفته است. با گذر زمان، حرارت و فشار باعث تغییرات فیزیکی و شیمیایی در این مواد می شود که در نهایت منجر به تولید زغال سنگ غنی از کربن می گردد.

این نوع زغال سنگ به طور خاص از زغال سنگ حرارتی متمایز می شود؛ زیرا از نظر محتوای کربن و قابلیت کک سازی متفاوت است. قابلیت کک سازی به توانایی زغال سنگ در تبدیل شدن به کک اشاره دارد، که در کوره های اکسیژن پایه مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی، زغال سنگ متالورژیکی نوعی زغال سنگ_bituminous است که دارای کربن بیشتر و رطوبت و خاکستر کمتری نسبت به زغال سنگ های با درجه پایین تر است.

تفاوت زغال سنگ متالورژیکی و زغال سنگ حرارتی

زغال سنگ متالورژیکی و زغال سنگ حرارتی دو نوع مختلف از زغال سنگ هستند که هر یک هدف خاصی را در صنعت دارند. مهم ترین تفاوت بین این دو نوع زغال سنگ در محتوای کربن و خواص فیزیکی آن ها نهفته است.

زغال سنگ متالورژیکی، که به دلیل توانایی آن در تبدیل شدن به کک بسیار ارزشمند است، دارای محتوای کربن بالاتری است. این زغال سنگ به طور خاص برای فرآیندهای کک سازی طراحی شده است تا با ترکیب با آهن و دیگر مواد ورودی، کربن خالصی را که برای تولید فولاد ضروری است، به دست آورد.

از سوی دیگر، زغال سنگ حرارتی معمولاً برای تولید انرژی و گرما مورد استفاده قرار می گیرد و محتوای کربن آن معمولاً کمتر است. این نوع زغال سنگ برای ایجاد حرارت در نیروگاه ها و صنایع دیگر به کار می رود و معمولاً به طور مستقیم در فرآیندهای تولید فولاد استفاده نمی شود.

یکی دیگر از تفاوت های مهم این است که زغال سنگ متالورژیکی به قابلیت کک سازی خود معروف است که به معنی توانایی آن در ذوب و تشکیل کک است. در مقابل، زغال سنگ حرارتی بیشتر به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار می گیرد و شرایط تولید و فرآیندهای مربوط به آن به طور کلی متفاوت است.

در نتیجه، انتخاب بین زغال سنگ متالورژیکی و زغال سنگ حرارتی بستگی به نیاز صنعت و کاربرد مورد نظر دارد. شناخت این تفاوت ها می تواند به بهینه سازی فرآیندهای تولید و کاهش هزینه ها کمک کند.

روش های تولید کک

تولید کک فرآیند پیچیده ای است که به منظور استخراج کربن خالص از زغال سنگ متالورژیکی انجام می شود. این فرآیند در کوره های کک انجام می گیرد که به کوره های «کک سازی» نیز معروف هستند. در این کوره ها، زغال سنگ در دماهای بالا و در شرایط بدون اکسیژن قرار می گیرد تا ضمن تبدیل به کک، ناخالصی ها و گازهای اضافی خارج شوند.

اولین مرحله در تولید کک، بارگذاری زغال سنگ در کوره های کک سازی است. زغال سنگ به صورت دانه ای یا درشت درون این کوره ها قرار می گیرد و سپس به تدریج دما افزایش می یابد. دما معمولاً تا حدود ۱۱۰۰ درجه سانتی گراد (۲ هزار درجه فارنهایت) بالا می رود تا فرآیند کربنی شدن آغاز شود.

در حین کربنی شدن، زغال سنگ شروع به ذوب شدن کرده و انواع گازهای نامطلوب مانند هیدروژن، نیتروژن، اکسیژن و سولفور از آن خارج می شوند. این گازها معمولاً با روش های خاصی جمع آوری و به عنوان محصولات جانبی بازیافت یا سوزانده می شوند تا حرارت بیشتری تولید کنند.

پس از اتمام فرآیند حرارتی، کک به شکل توده های متخلخل و بلوری سرد شده و به شکل نهایی خود درمی آید. این کک به شکل تکه های بزرگ است که می تواند در کوره های انفجاری مورد استفاده قرار گیرد. کل فرآیند تولید کک معمولاً بین ۱۲ تا ۳۶ ساعت طول می کشد.

کیفیت نهایی کک تولید شده به ویژگی های زغال سنگ اولیه بستگی دارد و نبود تأمین مناسب برای انواع زغال سنگ ممکن است تولیدکنندگان کک را ملزم کند تا از ترکیب چندین نوع زغال سنگ متفاوت استفاده کنند تا محصولی یکنواخت به دست آورند.

نقش کک در تولید فولاد

کک، که از فرآیند کربنی شدن زغال سنگ متالورژیکی تولید می شود، یکی از عناصر کلیدی در فرآیند ساخت فولاد به شمار می رود. کک در کوره های انفجاری به عنوان منبع کربن و انرژی مورد استفاده قرار می گیرد و نقش اساسی در احیای سنگ آهن و تولید فولاد ایفا می کند.

در کوره های بنیادی اکسیژن (BOF)، که تقریباً ۷۰ درصد از تولید فولاد جهانی را به خود اختصاص می دهد، برای ترکیب با آهن خام و مواد ورودی دیگر، به کک نیاز است. پس از بارگذاری این مواد، هوای گرم به مخلوط دمیده می شود. احتراق کک باعث افزایش دما تا حدود ۱۷۰۰ درجه سانتی گراد می شود، که این دما به ایجاد واکنش های شیمیایی و اکسیداسیون ناخالصی ها کمک می کند.

در این فرآیند، کک تقریباً ۹۰ درصد از کربن موجود در آن حذف می شود و در نتیجه، آهن مایع به نام «فلز داغ» تولید می شود. این آهن داغ سپس به BOF منتقل می شود، جایی که با فولاد قراضه و سنگ آهک ترکیب شده و فولاد جدید تولید می شود. گاهی اوقات عناصر دیگری مانند مولیبدن، کروم یا وانیادیم نیز به این مخلوط اضافه می شوند تا انواع مختلفی از فولاد تولید شود.

به طور میانگین، برای تولید هر تن فولاد تقریباً ۶۳۰ کیلوگرم کک نیاز است. کیفیت کک مورد استفاده در این فرآیند به شدت بر عملکرد و کارایی کوره انفجاری تأثیر می گذارد. استفاده از کک با کیفیت بالا می تواند به کاهش هزینه های تولید و افزایش کیفیت فلز داغ منجر شود.

در نهایت، با توجه به وابستگی قابل توجه صنعت فولاد به کک، بازار جهانی کک تحت تأثیر تقاضای فولاد قرار دارد و تولیدکنندگان اصلی کک این تأثیر را به خوبی در استراتژی های تولید خود لحاظ می کنند.

تولیدکنندگان اصلی زغال سنگ متالورژیکی

زغال سنگ متالورژیکی به عنوان یکی از مواد اولیه کلیدی در صنعت فولادسازی، با تقاضای بسیار بالایی در بازار جهانی روبرو است. تولیدکنندگان این نوع زغال سنگ در کشورهای مختلف به تأمین نیاز صنعت فولاد کمک می کنند. در اینجا به معرفی برخی از بزرگترین تولیدکنندگان زغال سنگ متالورژیکی می پردازیم.

چین به عنوان بزرگ ترین تولیدکننده و مصرف کننده زغال سنگ متالورژیکی در جهان شناخته می شود. این کشور در سال ۲۰۱۳ حدود ۵۲۷ میلیون تن زغال سنگ متالورژیکی تولید کرد که نشان دهنده اهمیت این ماده در صنعت فولاد چین است.

استرالیا یکی از دیگر تولیدکنندگان برجسته زغال سنگ متالورژیکی است که در سال ۲۰۱۳ حدود ۱۵۸ میلیون تن از این نوع زغال سنگ تولید کرد. زغال سنگ متالورژیکی استرالیا به دلیل کیفیت بالای آن به عنوان معیاری برای بازار جهانی شناخته می شود و به طور عمده به کشورهای مختلف صادر می گردد.

ایالات متحده نیز با تولید ۷۸ میلیون تن زغال سنگ متالورژیکی در سال ۲۰۱۳، به عنوان یکی از مهم ترین تأمین کنندگان این ماده در بازار جهانی شناخته می شود. تولیدکنندگان بزرگ در این کشور، با تأمین زغال سنگ با کیفیت، به تأمین نیازهای داخلی و بین المللی کمک می کنند.

بسیاری از شرکت های بزرگ معدنی در سراسر جهان شامل BHP Billiton، Teck، Xstrata، Anglo American و Rio Tinto در تولید و استخراج زغال سنگ متالورژیکی نقش دارند. بیش از ۹۰ درصد از مبادلات دریایی زغال سنگ متالورژیکی نیز به کشتی رانی از استرالیا، کانادا و ایالات متحده مربوط می شود.

با توجه به وابستگی بسیار زیاد صنعت فولاد به زغال سنگ متالورژیکی و نوسانات بازار، تولیدکنندگان به دنبال تثبیت و بهینه سازی فرآیندهای خود هستند تا بتوانند در رقابت های جهانی باقی بمانند.