تفاوت مخلوط های همگن و ناهمگن در شیمی: معرفی و مثال ها
اصطلاحات همگن و ناهمگن به ترکیب مواد در شیمی اشاره دارند. تفاوت بین ترکیب های ناهمگن و همگن به درجه ی ترکیب مواد و یکنواختی آنها مربوط می شود.
ترکیب همگن به ترکیبی اطلاق می شود که اجزای تشکیل دهنده آن در تمام ترکیب به طور یکنواخت توزیع شده اند. از سوی دیگر، ترکیب ناهمگن به ترکیبی گفته می شود که اجزای آن یکنواخت نیستند یا نواحی محلی با خواص متفاوت دارند. با این توضیحات، با تفاوت های این دو نوع ترکیب آشنا شوید و نمونه هایی از آنها را در زندگی روزمره مشاهده کنید.
ترکیب همگن چیست؟
در یک ترکیب همگن، ترکیب در تمام بخش های آن یکسان است. تنها یک فاز ماده در یک ترکیب همگن به طور همزمان مشاهده می شود. این بدین معناست که شما نمی توانید هم مایع و هم گاز یا هم مایع و هم جامد را در یک ترکیب همگن مشاهده کنید.
نمونه هایی از ترکیب های همگن
نمونه های متعددی از ترکیب های همگن در زندگی روزمره وجود دارد:
- هوا
- آب قند
- آب باران
- وودکا
- سرکه
- مایع ظرفشویی
- فولاد
شما نمی توانید اجزای ترکیب همگن را جدا کرده یا با روش های مکانیکی ساده آنها را تفکیک کنید. شما نمی توانید مواد شیمیایی یا اجزای فردی را در این نوع ترکیب ببینید. تنها یک فاز ماده در ترکیب همگن وجود دارد.
ترکیب ناهمگن چیست؟
در یک ترکیب ناهمگن، نمونه های مختلف از ترکیب به همدیگر شبیه نیستند. همیشه دو یا چند فاز در یک ترکیب ناهمگن وجود دارد و می توانید ناحیه ای با خواص متفاوت از ناحیه ی دیگر را شناسایی کنید حتی اگر در همان حالت ماده (مثلاً مایع یا جامد) باشند.
نمونه هایی از ترکیب های ناهمگن
ترکیب های ناهمگن رایج تر از ترکیب های همگن هستند. از جمله نمونه ها می توان به:
- غلات در شیر
- سوپ سبزیجات
- پیتزا
- خون
- سنگ ریزه
- یخ در نوشابه
- سس سالاد
- مخلوط آجیل
- کاسه ای از آب نبات های رنگی
- خاک
معمولاً امکان جدا کردن فیزیکی اجزای یک ترکیب ناهمگن وجود دارد. به عنوان مثال، می توانید گلبول های جامد خون را با استفاده از سانتریفیوژ (چرخاندن) از پلاسما جدا کنید. می توانید قالب های یخ را از نوشابه خارج کنید. می توانید آب نبات ها را بر اساس رنگ جدا کنید.
تشخیص ترکیب های همگن و ناهمگن
عموماً، تفاوت بین این دو نوع ترکیب یک مسئله نسبی است. اگر به دقت به شن های ساحل نگاه کنید، می توانید اجزای مختلفی از جمله پوسته، مرجان، شن و مواد آلی را مشاهده کنید. این یک ترکیب ناهمگن است. اما اگر مقدار زیادی شن را از فاصله دور ببینید، نمی توانید انواع مختلف ذرات را تشخیص دهید. این ترکیب به نظر همگن می رسد. این موضوع ممکن است گیج کننده باشد.
برای شناسایی ماهیت یک ترکیب، اندازه نمونه ی آن را در نظر بگیرید. اگر می توانید بیش از یک فاز ماده یا نواحی مختلفی در نمونه ببینید، ترکیب ناهمگن است. اگر ترکیب به طور یکنواخت به نظر برسد، احتمالاً ترکیب همگن است. در اینجا نمونه های بیشتری برای کمک به تشخیص بین ترکیب های ناهمگن و همگن آورده شده است.
نکات کلیدی
- تفاوت اصلی بین ترکیب های همگن و ناهمگن در یکنواختی و قابلیت مشاهده ی اجزای آنها قرار دارد.
- ترکیب های همگن دارای ترکیب یکنواخت در همه جا هستند و تنها یک فاز ماده، مانند هوا و آب قند، دارند.
- ترکیب های ناهمگن شامل نواحی مشخص با خواص متفاوت و چندین فاز هستند، مانند غلات در شیر و سوپ سبزیجات.
- شیمی
- علم
