شریان کاروتید: راهنمای جامع سلامت رگ‌های گردن و پیشگیری از سکته

شریان های کاروتید

شریان‌های کاروتید رگ‌های خونی اصلی در گردن هستند که خون اکسیژن‌دار را به مغز، سر و صورت می‌رسانند. حفظ سلامت این شریان‌ها برای عملکرد بهینه مغز و پیشگیری از سکته مغزی حیاتی است.

شریان‌های کاروتید: مسیر حیاتی خون به مغز

شریان‌ها رگ‌هایی هستند که خون را از قلب به سایر نقاط بدن منتقل می‌کنند. شریان‌های کاروتید ، دو رگ خونی اصلی در گردن هستند که وظیفه رساندن خون به مغز، سر و گردن را بر عهده دارند. هر فرد در هر طرف گردن خود یک شریان کاروتید دارد. شریان کاروتید مشترک راست از شریان بازویی-سری منشا می‌گیرد و در سمت راست گردن به سمت بالا امتداد می‌یابد. شریان کاروتید مشترک چپ از آئورت منشا می‌گیرد و در سمت چپ گردن به سمت بالا حرکت می‌کند. هر شریان کاروتید در نزدیکی بالای غده تیروئید به دو شاخه داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. می‌توان از هر دو شریان کاروتید مشترک برای اندازه‌گیری نبض استفاده کرد. این امر به ویژه در شرایط شوک اهمیت دارد، زیرا ممکن است نبض در سایر شریان‌های محیطی بدن قابل تشخیص نباشد.

نکات کلیدی در مورد شریان‌های کاروتید:

• شریان‌های کاروتید در دو طرف گردن قرار دارند و خون اکسیژن‌دار را به مغز، سر و گردن می‌رسانند.
• شریان‌های کاروتید دارای دو شاخه اصلی هستند: شریان کاروتید داخلی که خون را به مغز و چشم‌ها می‌رساند و شریان کاروتید خارجی که خون را به گلو، صورت، دهان و ساختارهای مشابه منتقل می‌کند.
• تنگی شریان کاروتید ، که بیشتر به عنوان بیماری شریان کاروتید شناخته می‌شود، ناشی از باریک شدن یا انسداد این شریان‌ها است که منجر به کاهش جریان خون به مغز می‌شود. این تنگی یا انسداد یکی از علل اصلی سکته مغزی است.

مانند سایر شریان‌ها، شریان‌های کاروتید از سه لایه بافتی تشکیل شده‌اند: لایه داخلی (اینتیما)، لایه میانی (مدیا) و لایه خارجی (ادونتیتیا). لایه داخلی از بافت صافی به نام اندوتلیوم تشکیل شده است. لایه میانی ماهیچه‌ای است و به شریان‌ها کمک می‌کند تا در برابر جریان خون پرفشار ناشی از قلب مقاومت کنند. لایه خارجی، شریان‌ها را به بافت‌ها متصل می‌کند.

وظیفه شریان‌های کاروتید

شریان‌های کاروتید، خون اکسیژن‌دار و سرشار از مواد مغذی را به نواحی سر و گردن بدن می‌رسانند.

شریان‌های کاروتید: شاخه‌ها

شریان‌های کاروتید مشترک راست و چپ هر دو به شریان‌های داخلی و خارجی منشعب می‌شوند:

• شریان کاروتید داخلی - خون اکسیژن‌دار را به مغز و چشم‌ها می‌رساند.
• شریان کاروتید خارجی - خون اکسیژن‌دار را به گلو، غدد گردن، زبان، صورت، دهان، گوش، پوست سر و سخت‌شامه (dura mater) مننژها می‌رساند.

بیماری شریان کاروتید

بیماری شریان کاروتید ، که به آن تنگی شریان کاروتید نیز گفته می‌شود، وضعیتی است که در آن شریان‌های کاروتید باریک یا مسدود می‌شوند و در نتیجه جریان خون به مغز کاهش می‌یابد. این شریان‌ها ممکن است با رسوبات کلسترول مسدود شوند که این رسوبات می‌توانند پاره شده و منجر به تشکیل لخته‌های خون شوند. این لخته‌ها و رسوبات می‌توانند در رگ‌های خونی کوچک‌تر مغز گیر کرده و جریان خون به آن ناحیه را کاهش دهند. هنگامی که ناحیه‌ای از مغز از خون محروم می‌شود، سکته مغزی رخ می‌دهد. انسداد شریان کاروتید یکی از عوامل اصلی بروز سکته مغزی است.

پیشگیری از بیماری شریان کاروتید با کنترل عوامل خطر مرتبط با آن امکان‌پذیر است. عوامل متعددی مانند رژیم غذایی، وزن، استعمال دخانیات و سطح کلی فعالیت بدنی، از عوامل خطر مهم هستند. پزشکان توصیه می‌کنند که بیماران رژیم غذایی سالمی داشته باشند که شامل مقدار زیادی میوه و سبزیجات باشد و وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنند. همچنین، فعالیت بدنی منظم و ورزش متوسط ​​به مدت حداقل 150 دقیقه در هفته بسیار مهم است. ترک استعمال دخانیات نیز به شدت توصیه می‌شود. با کنترل این عوامل خطر، افراد می‌توانند احتمال ابتلا به بیماری شریان کاروتید را کاهش دهند.

سونوگرافی کاروتید روشی است که می‌تواند در تشخیص بیماری شریان کاروتید مفید باشد. در این روش از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر دقیق از شریان‌های کاروتید استفاده می‌شود. این تصاویر می‌توانند نشان دهند که آیا یک یا هر دو شریان دچار انسداد یا تنگی شده‌اند یا خیر. این روش تشخیصی امکان مداخله را پیش از وقوع سکته مغزی فراهم می‌کند.

بیماری شریان کاروتید می‌تواند هم علامت‌دار و هم بدون علامت باشد. در صورت مشاهده علائم مشکوک، مراجعه فوری به پزشک ضروری است. در صورتی که گمان می‌کنید فردی دچار مشکلات مرتبط با شریان‌های کاروتید خود شده است، بهتر است فورا با اورژانس تماس بگیرید.