نیوزیلند: تاریخ، جغرافیا و شگفتی‌های جزیره سبز اقیانوس آرام
نیوزیلند، کشوری جزیره‌ای واقع در اقیانوس آرام جنوبی، در فاصله 1600 کیلومتری (1000 مایل) جنوب شرقی استرالیا قرار دارد. این کشور از چندین جزیره تشکیل شده که بزرگترین آن‌ها عبارتند از جزیره شمالی، جزیره جنوبی، جزیره استوارت و جزایر چاتم. نیوزیلند به دلیل تاریخ سیاسی لیبرال، پیشگامی در حقوق زنان و روابط حسنه با اقوام مختلف، به ویژه مائوری‌های بومی، شهرت دارد.
به دلیل آگاهی بالای مردم از مسائل زیست‌محیطی، تراکم جمعیت پایین و طبیعت بکر و متنوع، نیوزیلند اغلب به عنوان "جزیره سبز" شناخته می‌شود. این ویژگی‌ها، نیوزیلند را به مقصدی جذاب برای اکوتوریسم تبدیل کرده است.
اطلاعات کلیدی درباره نیوزیلند
- پایتخت: ولینگتون
- جمعیت: 4,545,627 (سال 2018)
- زبان‌های رسمی: مائوری، انگلیسی
- واحد پول: دلار نیوزیلند (NZD)
- نوع حکومت: دموکراسی پارلمانی تحت سلطنت مشروطه; قلمرو مشترک‌المنافع (کشورهای عضو اتحادیه کشورهای مشترک‌المنافع)
- آب و هوا: معتدل با تضادهای شدید منطقه‌ای
- مساحت کل: 268,838 کیلومتر مربع (103,798 مایل مربع)
- بلندترین نقطه: کوه آوراکی/کوه کوک با ارتفاع 3,724 متر (12,218 فوت)
- پایین‌ترین نقطه: اقیانوس آرام در ارتفاع 0 متر (0 فوت)
تاریخچه نیوزیلند: از ورود اروپاییان تا شکل‌گیری دولت
نخستین اروپایی که قدم به خاک نیوزیلند گذاشت، آبل تاسمان، کاشف هلندی، در سال 1642 بود. او تلاش کرد با ترسیم طرح‌هایی از جزایر شمالی و جنوبی، نقشه‌ای از این سرزمین تهیه کند. در سال 1769، کاپیتان جیمز کوک به نیوزیلند رسید و اولین اروپایی لقب گرفت که در آنجا فرود آمد. او در ادامه، سه سفر دریایی به اقیانوس آرام جنوبی انجام داد و به طور گسترده به مطالعه خط ساحلی این منطقه پرداخت.
در اواخر قرن 18 و اوایل قرن 19، اروپاییان به طور رسمی در نیوزیلند ساکن شدند. این سکونت‌گاه‌ها شامل مراکز چوب‌بری، شکار فوک و صید نهنگ بودند. اولین مستعمره مستقل اروپایی در سال 1840 و با تسلط بریتانیا بر این جزایر تاسیس شد. این امر منجر به درگیری‌های متعددی بین بریتانیا و مائوری‌های بومی شد. در 6 فوریه 1840، پیمان وایتانگی بین دو طرف به امضا رسید که بر اساس آن، بریتانیا متعهد شد در صورت پذیرش حاکمیت بریتانیا از سوی قبایل مائوری، از سرزمین‌های آن‌ها محافظت کند.
با این حال، اندکی پس از امضای این پیمان، تجاوز بریتانیا به سرزمین‌های مائوری ادامه یافت و درگیری‌ها بین مائوری‌ها و بریتانیا در طول دهه 1860 با جنگ‌های سرزمین مائوری شدت گرفت. پیش از این جنگ‌ها، یک دولت مشروطه در طول دهه 1850 در حال شکل‌گیری بود. در سال 1867، به مائوری‌ها اجازه داده شد تا کرسی‌هایی را در پارلمان در حال توسعه به خود اختصاص دهند.
در اواخر قرن 19، دولت پارلمانی به خوبی تثبیت شد و زنان در سال 1893 حق رای به دست آوردند. این پیشرفت‌ها، نیوزیلند را به عنوان یک کشور پیشرو در زمینه دموکراسی و حقوق بشر در جهان مطرح کرد.
حکومت نیوزیلند: دموکراسی پارلمانی در قلب مشترک‌المنافع
نیوزیلند امروزه دارای ساختار حکومتی پارلمانی است و به عنوان بخشی مستقل از کشورهای مشترک‌المنافع شناخته می‌شود. این کشور قانون اساسی مدونی ندارد و در سال 1907 به طور رسمی به عنوان یک دومینیون (قلمرو خودمختار) اعلام شد. نظام سیاسی نیوزیلند بر پایه دموکراسی و حاکمیت قانون استوار است.
قوای سه‌گانه در نیوزیلند: تفکیک قوا و ساختار اداری
نیوزیلند دارای سه قوه اصلی است: مجریه، مقننه و قضائیه. قوه مجریه، که توسط ملکه الیزابت دوم به عنوان رئیس کشور رهبری می‌شود (و توسط فرماندار کل نمایندگی می‌شود)، شامل نخست وزیر به عنوان رئیس دولت و کابینه نیز می‌شود. قوه مقننه از پارلمان تشکیل شده است. قوه قضائیه نیز یک ساختار چهار سطحی دارد که شامل دادگاه‌های منطقه‌ای، دادگاه‌های عالی، دادگاه استیناف و دادگاه عالی است. علاوه بر این، نیوزیلند دارای دادگاه‌های تخصصی، از جمله دادگاه زمین مائوری، است.
از نظر اداری، نیوزیلند به 12 منطقه و 74 ناحیه تقسیم شده است که هر دو دارای شوراهای منتخب هستند. همچنین، چندین هیئت مدیره اجتماعی و نهادهای با اهداف خاص نیز در این کشور فعال هستند. این ساختار اداری، امکان اداره بهتر امور محلی و مشارکت مردم در تصمیم‌گیری‌ها را فراهم می‌کند.
صنعت و کاربری زمین در نیوزیلند: از کشاورزی تا گردشگری
یکی از بزرگترین صنایع در نیوزیلند، کشاورزی و دامپروری است. بین سال‌های 1850 تا 1950، بخش اعظم جزیره شمالی برای این منظور پاکسازی شد و از آن زمان، مراتع غنی این منطقه امکان چرای موفقیت‌آمیز گوسفندان را فراهم کرده است. امروزه، نیوزیلند یکی از صادرکنندگان اصلی پشم، پنیر، کره و گوشت در جهان است. علاوه بر این، نیوزیلند تولید کننده بزرگ انواع میوه‌ها از جمله کیوی، سیب و انگور نیز می‌باشد.
صنعت نیز در نیوزیلند رشد کرده است و صنایع پیشرو شامل فرآوری مواد غذایی، محصولات چوبی و کاغذی، منسوجات، تجهیزات حمل و نقل، بانکداری و بیمه، معدن و گردشگری هستند. گردشگری به ویژه نقش مهمی در اقتصاد نیوزیلند ایفا می‌کند و مناظر طبیعی بکر و فعالیت‌های متنوع، گردشگران زیادی را جذب می‌کند.
جغرافیا و آب و هوای نیوزیلند: تنوع اقلیمی و مناظر دیدنی
نیوزیلند از تعدادی جزیره مختلف با آب و هوای گوناگون تشکیل شده است. بیشتر مناطق کشور دارای دمای معتدل و بارندگی زیاد هستند. با این حال، در مناطق کوهستانی هوا می‌تواند بسیار سرد باشد.
بخش‌های اصلی کشور شامل جزیره شمالی و جزیره جنوبی است که توسط تنگه کوک از هم جدا شده‌اند. جزیره شمالی با مساحت 115,777 کیلومتر مربع، از کوه‌های آتشفشانی کم ارتفاع تشکیل شده است. به دلیل گذشته آتشفشانی آن، جزیره شمالی دارای چشمه‌های آب گرم و گِیـزِرها است.
جزیره جنوبی با مساحت 151,215 کیلومتر مربع، شامل رشته‌کوه آلپ جنوبی است که از شمال شرقی به جنوب غربی امتداد دارد و پوشیده از یخچال‌های طبیعی است. بلندترین قله آن، کوه کوک (Aoraki در زبان مائوری) با ارتفاع 3,764 متر بالاتر از سطح دریا است. در شرق این کوه‌ها، جزیره خشک است و از دشت‌های کانتربری بدون درخت تشکیل شده است. در جنوب غربی، ساحل جزیره به شدت جنگلی و ناهموار با آبدره‌ها (فیوردها) است. این منطقه همچنین دارای بزرگترین پارک ملی نیوزیلند، فیوردلند، است. تنوع جغرافیایی نیوزیلند، آن را به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به طبیعت و گردشگری تبدیل کرده است.
تنوع زیستی: گنجینه طبیعی نیوزیلند
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های قابل توجه در مورد نیوزیلند، سطح بالای تنوع زیستی آن است. از آنجا که بیشتر گونه‌های جانوری و گیاهی آن بومی (یعنی فقط در این جزایر یافت می‌شوند) هستند، این کشور به عنوان یک کانون تنوع زیستی شناخته می‌شود. این امر منجر به توسعه آگاهی زیست‌محیطی در کشور و همچنین اکوتوریسم شده است. تلاش برای حفاظت از این گنجینه طبیعی، یکی از اولویت‌های اصلی در نیوزیلند است.
حقایق جالب درباره نیوزیلند
- هیچ ماری بومی در نیوزیلند وجود ندارد.
- 76 درصد از نیوزیلندی‌ها در جزیره شمالی زندگی می‌کنند.
- 15 درصد از انرژی نیوزیلند از منابع تجدیدپذیر تامین می‌شود.
- 32 درصد از جمعیت نیوزیلند در اوکلند زندگی می‌کنند.
