جلبک قهوه‌ای چیست؟ فواید، انواع و کاربردهای شگفت‌انگیز
جلبک‌های قهوه‌ای، بزرگترین و پیچیده‌ترین نوع جلبک‌های دریایی هستند. رنگ منحصربه‌فرد آن‌ها، که طیفی از قهوه‌ای، زیتونی و قهوه‌ای مایل به زرد را شامل می‌شود، به دلیل وجود رنگدانه‌ای به نام فوکوگزانتین است. این رنگدانه در سایر جلبک‌ها مانند جلبک‌های قرمز و سبز یا گیاهان یافت نمی‌شود، و همین ویژگی باعث شده تا جلبک‌های قهوه‌ای در فرمانرو (Kingdom) کرومیستا جای بگیرند. به همین دلیل جلبک قهوه ای تفاوت چشمگیری با سایر جلبک‌ها دارد.
بسیاری از جلبک های قهوه ای به کمک ساختاری به نام "نگهدارنده" (holdfast) به سطوح ثابتی مانند سنگ‌ها، صدف‌ها یا اسکله‌ها متصل می‌شوند. البته گونه‌هایی از جنس سارگاسوم (Sargassum) به‌صورت شناور آزاد در آب زندگی می‌کنند. بسیاری از این جلبک‌ها دارای کیسه‌های هوایی هستند که به شناور شدن تیغه‌های جلبک به سمت سطح اقیانوس کمک می‌کنند، این کار جذب حداکثری نور خورشید را برای آن‌ها فراهم می‌کند و به فرآیند فتوسنتز کمک می‌کند.
مانند سایر جلبک‌ها، پراکنش جلبک های قهوه ای بسیار گسترده است و از مناطق گرمسیری تا قطبی یافت می‌شوند. آن‌ها را می‌توان در مناطق جزر و مدی، نزدیک به صخره‌های مرجانی و در آب‌های عمیق‌تر نیز پیدا کرد. یک مطالعه توسط اداره ملی اقیانوسی و جوی (NOAA) نشان داده است که آن‌ها تا عمق 165 فوتی در خلیج مکزیک نیز وجود دارند.
دسته‌بندی جلبک‌های قهوه‌ای
دسته‌بندی جلبک‌های قهوه‌ای می‌تواند گیج‌کننده باشد. بسته به منبع مورد مطالعه، جلبک قهوه ای ممکن است در شاخه (Phylum) Phaeophyta یا Heterokontophyta طبقه‌بندی شود. بسیاری از منابع، جلبک‌های قهوه‌ای را با نام "فائوفیت‌ها" (Phaeophytes) می‌شناسند، اما بر اساس اطلاعات AlgaeBase، این جلبک‌ها در شاخه Heterokontophyta و رده (Class) Phaeophyceae قرار می‌گیرند.
در حال حاضر حدود 1800 گونه مختلف از جلبک قهوه ای شناسایی شده است. بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین آن‌ها، کلپ (Kelp) است. از دیگر نمونه‌های جلبک قهوه‌ای می‌توان به جلبک‌های دریایی جنس فوکوس (Fucus) اشاره کرد که معمولاً به عنوان "راک‌وید" (rockweed) یا "وراك" (wracks) شناخته می‌شوند، و همچنین جلبک‌های جنس سارگاسوم (Sargassum) که تشک‌های شناوری را تشکیل می‌دهند و گونه غالب در منطقه‌ای به نام دریای سارگاسو (Sargasso Sea) در میانه اقیانوس اطلس شمالی هستند.
کلپ، فوکال‌ها (Fucales)، دیکتیوتال‌ها (Dictyotales)، اکتوکارپوس (Ectocarpus)، دورویلیا آنتارکتیکا (Durvillaea Antarctica) و کورداریال‌ها (Chordariales) همگی نمونه‌هایی از جلبک‌های قهوه ای هستند، اما هر کدام به دلیل ویژگی‌ها و صفات منحصربه‌فرد خود، در دسته‌بندی متفاوتی قرار می‌گیرند.
کاربردهای طبیعی و انسانی جلبک قهوه‌ای
کلپ و سایر جلبک های قهوه ای، در صورت مصرف توسط انسان و حیوانات، فواید متعددی برای سلامتی دارند. جلبک‌های قهوه‌ای توسط موجودات گیاه‌خواری مانند ماهی‌ها، شکم‌پایان و خارپشت‌های دریایی خورده می‌شوند. موجودات کف‌زی (Benthic) نیز از جلبک قهوه ای، به ویژه کلپ، زمانی که قطعات آن به کف دریا می‌رسد و تجزیه می‌شود، استفاده می‌کنند.
انسان‌ها کاربردهای تجاری متنوعی برای این موجودات دریایی یافته‌اند. از جلبک های قهوه ای برای تولید آلژینات‌ها استفاده می‌شود که به عنوان افزودنی‌های غذایی و در تولیدات صنعتی کاربرد دارند. کاربردهای رایج آن‌ها شامل استفاده به عنوان غلیظ‌کننده و پرکننده مواد غذایی و همچنین تثبیت‌کننده در فرآیند یونیزاسیون باتری‌ها است.
بر اساس برخی تحقیقات پزشکی، چندین ماده شیمیایی موجود در جلبک قهوه ای می‌توانند به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل کنند و از آسیب به بدن انسان جلوگیری کنند. همچنین، جلبک قهوه ای می‌تواند به عنوان یک سرکوب‌کننده سرطان، ضد التهاب و تقویت‌کننده سیستم ایمنی عمل کند.
این جلبک‌ها نه‌تنها غذا و کاربردهای تجاری را فراهم می‌کنند، بلکه زیستگاه ارزشمندی را برای گونه‌های خاصی از حیات دریایی فراهم می‌کنند و به طور قابل توجهی انتشار دی‌اکسید کربن را از طریق فرآیندهای فتوسنتز گونه‌های پرجمعیت کلپ جبران می‌کنند. در واقع جلبک قهوه ای در حفظ اکوسیستم نقش مهمی دارد.
- گیاهان
- طبیعت
