بزرگترین صخره‌های مرجانی جهان کجاست؟
صخره‌های مرجانی، با وجود اینکه تنها ۱ درصد از کف اقیانوس‌ها را پوشش می‌دهند، پناهگاه ۲۵ درصد از گونه‌های دریایی جهان، از ماهی‌ها گرفته تا اسفنج‌ها، هستند. اکثر این صخره‌های رنگارنگ، به ویژه بزرگترین آنها، در مناطق گرمسیری قرار دارند.
- بزرگترین در جهان: "دیواره بزرگ مرجانی" (Great Barrier Reef) به قدری وسیع است که از فضا نیز قابل مشاهده است.
- تنوع زیستی بی‌نظیر: "دیواره مرجانی کالدونیای جدید" (New Caledonia Barrier Reef) به دلیل تنوع زیستی فراوانش در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
در ادامه، با بزرگترین صخره‌های مرجانی جهان و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آنها بیشتر آشنا خواهید شد.
صخره مرجانی چیست؟
صخره‌های مرجانی، سازه‌های زیرآبی عظیمی هستند که از اجتماع میلیون‌ها موجود کوچک به نام "پولیپ" شکل گرفته‌اند. پولیپ‌ها، بی‌مهرگان دریایی کوچکی هستند که قادر به حرکت نیستند. این موجودات ثابت و بی‌حرکت، با تشکیل کلونی و ترشح کربنات کلسیم (ماده‌ای سخت که در بسیاری از سنگ‌ها و مواد معدنی یافت می‌شود)، خود را به هم متصل کرده و صخره‌ای مستحکم را به وجود می‌آورند.
رابطه‌ای همزیستی بین مرجان‌ها و جلبک‌ها وجود دارد. جلبک‌ها، که در پناه پولیپ‌های مرجانی زندگی می‌کنند، بخش اعظم غذای مورد نیاز صخره را تامین می‌کنند. هر پولیپ دارای یک اسکلت خارجی سخت است که به استحکام صخره کمک می‌کند و ظاهر سنگ‌مانند به آن می‌بخشد، اما این جلبک‌ها هستند که رنگ‌های زیبای مرجان‌ها را ایجاد می‌کنند.
صخره‌های مرجانی در اندازه و نوع بسیار متنوع هستند، اما همگی به تغییرات آب بسیار حساس‌اند. خواص آب، مانند دما و ترکیب شیمیایی، بر سلامت صخره تأثیر مستقیم دارد. "سفید شدن" یا "Bleaching"، فرآیندی است که در آن جلبک‌های رنگارنگ، به دلیل افزایش دمای آب یا اسیدی شدن آن، پولیپ‌های مرجانی را ترک می‌کنند و منجر به رنگ‌پریدگی و تخریب صخره می‌شوند.
بزرگترین صخره‌های مرجانی جهان
در ادامه، فهرستی از ۹ صخره مرجانی بزرگ جهان را به ترتیب اندازه مشاهده خواهید کرد. از آنجایی که بسیاری از صخره‌های مرجانی طولی بیضی‌شکل دارند، اغلب آنها بر اساس طول اندازه‌گیری می‌شوند. سه صخره آخر این فهرست، به دلیل شکل غیرمعمول‌شان، بر اساس مساحت سنجیده شده‌اند.
دیواره بزرگ مرجانی (Great Barrier Reef)
- طول: ۲۵۰۰ کیلومتر
- موقعیت مکانی: دریای کورال، در نزدیکی سواحل استرالیا
پارک دریایی دیواره بزرگ مرجانی، یک پارک ملی حفاظت‌شده در استرالیا است. این صخره به قدری بزرگ است که از فضا نیز قابل مشاهده است. دیواره بزرگ مرجانی، با داشتن ۴۰۰ گونه مرجان، ۱۵۰۰ گونه ماهی و ۴۰۰۰ گونه نرم‌تن، زیستگاه ارزشمندی برای بسیاری از گونه‌های جانوری دریایی در حال انقراض است و به همین دلیل، برای تمام جهان اهمیت دارد.
صخره مرجانی دریای سرخ (Red Sea Coral Reef)
- طول: ۱۹۰۰ کیلومتر
- موقعیت مکانی: دریای سرخ، در نزدیکی اسرائیل، مصر و جیبوتی
مرجان‌های دریای سرخ، به ویژه در قسمت شمالی آن در خلیج ایلات یا عقبه، از مقاومت بیشتری نسبت به سایر مرجان‌ها برخوردارند. توانایی آنها در تحمل دماهای بالای آب، موضوعی است که همواره مورد مطالعه قرار می‌گیرد.
دیواره مرجانی کالدونیای جدید (New Caledonia Barrier Reef)
- طول: ۱۵۰۰ کیلومتر
- موقعیت مکانی: اقیانوس آرام، در نزدیکی کالدونیای جدید
تنوع زیستی و زیبایی بی‌نظیر دیواره مرجانی کالدونیای جدید، آن را در فهرست میراث جهانی یونسکو جای داده است. این صخره، حتی از دیواره بزرگ مرجانی استرالیا نیز در تعداد گونه‌ها، از جمله گونه‌های در معرض خطر، متنوع‌تر است.
دیواره مرجانی مزوآمریکایی (The Mesoamerican Barrier Reef)
- طول: ۹۴۳ کیلومتر
- موقعیت مکانی: اقیانوس اطلس، در نزدیکی مکزیک، بلیز، گواتمالا و هندوراس
دیواره مرجانی مزوآمریکایی، بزرگترین صخره مرجانی در نیمکره غربی است که به عنوان "دیواره بزرگ مایان" نیز شناخته می‌شود. این صخره بخشی از یک سایت یونسکو است که شامل دیواره مرجانی بلیز نیز می‌شود. دیواره مرجانی مزوآمریکایی زیستگاه ۵۰۰ گونه ماهی، از جمله کوسه نهنگ‌ها، و ۳۵۰ گونه نرم‌تن است.
صخره مرجانی فلوریدا (Florida Reef)
- طول: ۵۷۹ کیلومتر
- موقعیت مکانی: اقیانوس اطلس و خلیج مکزیک، در نزدیکی فلوریدا
صخره مرجانی فلوریدا، تنها صخره مرجانی ایالات متحده است. ارزش این صخره برای اقتصاد ایالت فلوریدا حدود ۸.۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، اما متاسفانه به دلیل اسیدی شدن اقیانوس، سرعت تخریب آن از آنچه دانشمندان پیش‌بینی می‌کردند، بیشتر است. این صخره فراتر از مرزهای پناهگاه دریایی ملی فلوریدا کیز، به داخل خلیج مکزیک نیز امتداد یافته است.
دیواره مرجانی جزیره آندروس (Andros Island Barrier Reef)
- طول: ۲۰۰ کیلومتر
- موقعیت مکانی: باهاما، بین جزایر آندروس و ناسائو
دیواره مرجانی آندروس، زیستگاه ۱۶۴ گونه دریایی، به دلیل داشتن اسفنج‌های آب‌های عمیق و جمعیت بالای ماهی سرخو (Red Snapper) مشهور است. این صخره در امتداد یک گودال عمیق به نام "زبان اقیانوس" قرار دارد.
بانک سایا دِ مالها (Saya De Malha Bank)
- مساحت: ۴۰,۰۰۰ کیلومتر مربع
- موقعیت مکانی: اقیانوس هند، شمال شرقی ماداگاسکار
بانک سایا دِ مالها، بخشی از فلات ماسکارین است و دارای بزرگترین بسترهای پیوسته علف دریایی در جهان است. علف‌های دریایی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از مساحت این منطقه را پوشانده‌اند و مرجان‌ها ۱۰ تا ۲۰ درصد باقی‌مانده را تشکیل می‌دهند. این صخره نسبت به سایر صخره‌های مرجانی طویل و بیضی شکل، دایره‌ای‌تر است و به همین دلیل، اغلب بر اساس مساحت اندازه‌گیری می‌شود تا طول.
بانک بزرگ چاگوس (Great Chagos Bank)
- مساحت: ۱۲,۰۰۰ کیلومتر مربع
- موقعیت مکانی: مالدیو
در سال ۲۰۱۰، مجمع‌الجزایر چاگوس رسماً به عنوان یک منطقه حفاظت‌شده دریایی اعلام شد و ماهیگیری تجاری در آن ممنوع شد. این صخره حلقه‌شکل در اقیانوس هند تا سال‌های اخیر به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته بود. در سال ۲۰۱۰، یک جنگل مانگرو در این منطقه کشف شد. بانک بزرگ چاگوس، بزرگترین آب‌سنگ حلقوی یا دایره روبان‌مانند صخره‌های مرجانی در جهان است.
بانک رید (Reed Bank)
- مساحت: ۸,۸۶۶ کیلومتر مربع
- موقعیت مکانی: دریای چین جنوبی (مورد ادعای فیلیپین، اما مورد مناقشه با چین)
در اواسط دهه ۲۰۱۰، چین شروع به ساخت جزایر بر روی صخره‌های دریای چین جنوبی در منطقه بانک رید کرد تا حاکمیت خود را بر جزایر اسپراتلی افزایش دهد. ذخایر نفت و گاز طبیعی، و همچنین پاسگاه‌های نظامی چین را می‌توان در این کوه دریایی وسیع یافت.
