باستان‌شناسی: از نخستین کاوش‌ها تا پیدایش علم باستان‌شناسی
تاریخ باستان‌شناسی به عنوان یک رشته علمی که به مطالعه گذشته‌های باستانی می‌پردازد، ریشه‌های خود را حداقل تا عصر برنز مدیترانه دنبال می‌کند. در این دوران، نخستین بررسی‌های باستان‌شناسی از خرابه‌ها و آثار باستانی آغاز شد.
نکات کلیدی درباره اولین باستان‌شناسان
- باستان‌شناسی به عنوان یک مطالعه علمی، قدمتی در حدود 150 سال دارد.
- نخستین شواهد از علاقه به گذشته، مربوط به کاوش‌های دودمان هجدهم مصر (حدود 1550-1070 قبل از میلاد) در بازسازی ابوالهول است.
- به‌طور کلی، جان آبری را می‌توان اولین باستان‌شناس مدرن دانست. او در قرن هفدهم میلادی به بررسی استون‌هنج و سایر حلقه‌های سنگی پرداخت.
نخستین کاوش‌ها: نگاهی به مصر باستان
باستان‌شناسی به شکل علمی تنها حدود 150 سال قدمت دارد، اما علاقه به گذشته بسیار قدیمی‌تر از این است. اگر بخواهیم کمی اغراق کنیم، می‌توانیم بگوییم که اولین کاوش‌های باستان‌شناسی در دوران پادشاهی نوین مصر (حدود 1550-1070 قبل از میلاد) انجام شد. در آن زمان، فراعنه اقدام به حفاری و بازسازی ابوالهول کردند. ابوالهول در اصل در دوران سلسله چهارم (پادشاهی قدیم، 2575-2134 قبل از میلاد) برای فرعون خفرع ساخته شده بود.
هیچ سند مکتوبی مبنی بر این کاوش وجود ندارد، بنابراین مشخص نیست کدام یک از فراعنه پادشاهی نوین دستور بازسازی ابوالهول را دادند. اما شواهد فیزیکی از بازسازی وجود دارد و حکاکی‌های عاجی از دوره‌های قبل نشان می‌دهد که ابوالهول پیش از کاوش‌های پادشاهی نوین تا سر و شانه‌هایش در شن دفن شده بود. این مرمت ابوالهول، نمونه‌ای اولیه از علاقه به حفظ و احیای آثار باستانی به شمار می‌رود، هرچند باستان‌شناسی مدرن تعاریف و روش‌های دقیق‌تری را برای کاوش و تفسیر آثار تاریخی ارائه می‌دهد.
نخستین باستان‌شناسان: از نبونئید تا جان آبری
بر اساس روایات، اولین کاوش باستان‌شناسی ثبت‌شده توسط نبونئید، آخرین پادشاه بابل (حکومت: 555-539 قبل از میلاد) انجام شد. سهم نبونئید در علم گذشته، کشف سنگ بنای ساختمانی بود که به نارام‌سین، نوه سارگون کبیر، پادشاه اکد، تقدیم شده بود. نبونئید سن سنگ بنا را 1500 سال بیشتر از آنچه بود تخمین زد - نارام‌سین حدود 2250 قبل از میلاد زندگی می‌کرد، اما خب، در اواسط قرن ششم قبل از میلاد، امکانات رادیوکربن‌سنجی وجود نداشت.
برای یافتن معادل مدرن‌تری از نبونئید، می‌توان به جان آبری (1626-1697)، شهروند ثروتمند و خوش‌نام انگلیسی اشاره کرد. او حلقه سنگی آوبری را در سال 1649 کشف کرد و اولین طرح خوب از استون‌هنج را تکمیل کرد. او که مجذوب شده بود، از کورنوال تا جزایر اورکنی در حومه بریتانیا سرگردان شد، از تمام حلقه‌های سنگی که می‌توانست پیدا کند بازدید کرد و آن‌ها را ثبت کرد، و 30 سال بعد کتاب خود با عنوان "Templa Druidum (معابد دروئیدها)" را منتشر کرد - البته در مورد منشاء این آثار دچار اشتباه شده بود.
پمپئی و هرکولانیوم: گذار از گنج‌یابی به باستان‌شناسی
اکثر کاوش‌های اولیه، تا زمان مطالعه دوم پمپئی و هرکولانیوم، یا به نوعی جنگ‌های صلیبی مذهبی بودند یا گنج‌یابی توسط و برای حاکمان نخبه.
کاوش‌های اولیه در هرکولانیوم صرفاً گنج‌یابی بود و در دهه‌های اولیه قرن هجدهم، برخی از بقایای دست‌نخورده که تقریباً 60 فوت زیر خاکستر و گل و لای آتشفشانی مدفون شده بودند، در تلاش برای یافتن "اشیای ارزشمند" تخریب شدند. اما در سال 1738، چارلز بوربون، پادشاه دو سیسیل و بنیانگذار خاندان بوربون، عتیقه‌شناسی به نام مارچلو ونوتی را استخدام کرد تا حفاری‌ها را در هرکولانیوم دوباره آغاز کند. ونوتی بر کاوش‌ها نظارت کرد، کتیبه‌ها را ترجمه کرد و ثابت کرد که این مکان در واقع هرکولانیوم است. اثر او در سال 1750 با عنوان "توصیفی از اولین اکتشافات شهر باستانی هراکله‌آ" هنوز چاپ می‌شود. چارلز بوربون همچنین به خاطر کاخ خود، Palazzo Reale در کاسرتا، شناخته می‌شود.
و اینگونه بود که باستان‌شناسی متولد شد.
- باستان شناسی
