چالش‌های تکامل: چرا نظریه داروین همچنان جنجالی است؟

شامپانزه ای که صفحه کلید را در دست دارد.
Getty/Gravity Giant Productions

نظریه تکامل، همواره موضوع بحث‌های داغ بین جوامع علمی و مذهبی بوده است. به نظر می‌رسد این دو گروه، بر سر تفسیر شواهد علمی موجود و اعتقادات مذهبی، به توافق نمی‌رسند. اما دلیل این همه اختلاف نظر چیست؟

ریشه اختلافات در کجاست؟

اکثر مذاهب با این ایده که گونه‌ها در طول زمان تغییر می‌کنند، مخالفتی ندارند. حجم عظیم شواهد علمی، این تغییرات را به اثبات رسانده است. اما ریشه اصلی اختلاف، در دو موضوع اساسی نهفته است: یکی، فرضیه تکامل انسان از میمون‌ها یا نخستی‌سانان، و دیگری، منشاء حیات بر روی کره زمین.

داروین و پیش‌بینی جنجال‌ها

حتی چارلز داروین نیز می‌دانست که ایده‌هایش در جوامع مذهبی با مخالفت روبرو خواهد شد. همسر او اغلب با وی در این مورد بحث می‌کرد. به همین دلیل، داروین سعی می‌کرد کمتر درباره تکامل صحبت کند و بیشتر بر سازگاری موجودات با محیط‌های مختلف تمرکز داشت.

جدال بر سر آموزش در مدارس

یکی از مهم‌ترین نقاط اختلاف بین علم و مذهب، محتوای آموزشی مدارس است. این موضوع، در سال 1925 در تنسی و در جریان دادگاه مشهور "میمون" به اوج خود رسید. در آن دادگاه، یک معلم جایگزین به جرم تدریس نظریه تکامل مجرم شناخته شد. اخیراً نیز، برخی نهادهای قانون‌گذاری در ایالت‌های مختلف آمریکا، تلاش می‌کنند تا آموزش "طراحی هوشمند" و "آفرینش‌گرایی" را در کلاس‌های علوم احیا کنند.

نقش رسانه‌ها در تشدید اختلافات

این "جنگ" بین علم و مذهب، تا حد زیادی توسط رسانه‌ها دامن زده شده است. در واقع، علم اساساً به مسائل مذهبی نمی‌پردازد و قصد بی‌اعتبار کردن هیچ دینی را ندارد. علم، بر پایه شواهد و دانش مربوط به دنیای طبیعی استوار است. تمام فرضیه‌های علمی باید قابلیت ابطال داشته باشند. در مقابل، دین یا ایمان، به دنیای ماوراءالطبیعه می‌پردازد و حسی است که نمی‌توان آن را ابطال کرد. بنابراین، نباید علم و مذهب را در برابر هم قرار داد، زیرا این دو حوزه کاملاً متفاوت هستند.

تکامل