چرا تخم مرغ های فاسد روی آب شناور می شوند؟

تشخیص سلامت تخم مرغ یکی از دغدغه های رایج در آشپزخانه است. آیا تا به حال به این فکر کرده اید که چرا برخی تخم مرغ ها روی آب شناور می شوند؟ این پدیده نه تنها یک روش ساده برای تشخیص تخم مرغ فاسد است، بلکه داستان علمی جالبی در پشت خود دارد. در این مقاله، به بررسی دلایل علمی شناور شدن تخم مرغ های فاسد می پردازیم و تغییرات شیمیایی و فیزیکی که در طول زمان در تخم مرغ رخ می دهد را تحلیل می کنیم. همچنین، تفاوت بین تخم مرغ های قهوه ای و سفید و تأثیر آن بر نتایج تست شناوری را بررسی خواهیم کرد.

روش تشخیص تخم مرغ فاسد با استفاده از تست شناوری

یکی از ساده ترین و مؤثرترین روش ها برای تشخیص سلامت تخم مرغ، استفاده از تست شناوری است. این روش به شما کمک می کند بدون نیاز به شکستن تخم مرغ، از تازگی یا فساد آن مطمئن شوید. برای انجام این تست، کافی است یک لیوان یا کاسه را پر از آب کنید و تخم مرغ را به آرامی داخل آن قرار دهید.

• تخم مرغ تازه: تخم مرغ های تازه به دلیل چگالی بالاتر نسبت به آب، به طور کامل در کف لیوان قرار می گیرند.
• تخم مرغ کهنه اما سالم: اگر تخم مرغ در کف لیوان بماند اما انتهای پهن آن کمی به سمت بالا متمایل شود، نشان دهنده این است که تخم مرغ کمی کهنه شده اما هنوز برای مصرف مناسب است.
• تخم مرغ فاسد: اگر تخم مرغ روی سطح آب شناور شود، به این معنی است که فاسد شده و نباید مصرف شود.

این روش بر اساس تغییرات چگالی تخم مرغ عمل می کند. با گذشت زمان و شروع فرآیند فساد، گازهایی در داخل تخم مرغ تولید می شوند که باعث کاهش چگالی آن و در نتیجه شناور شدنش روی آب می شوند. البته برای اطمینان کامل، می توانید تخم مرغ را شکسته و ظاهر و بوی آن را بررسی کنید. تخم مرغ های فاسد معمولاً بوی بسیار تند و نامطبوعی دارند که به راحتی قابل تشخیص است.

علت علمی شناور شدن تخم مرغ های فاسد

شناور شدن تخم مرغ های فاسد روی آب پدیده ای است که ریشه در علم فیزیک و شیمی دارد. برای درک این موضوع، ابتدا باید مفهوم چگالی را بررسی کنیم. چگالی به معنای جرم یک ماده در واحد حجم آن است. تخم مرغ تازه به دلیل داشتن جرم بیشتر نسبت به حجمش، چگالی بالاتری از آب دارد و به همین دلیل در کف آب قرار می گیرد.

با گذشت زمان، تخم مرغ شروع به فاسد شدن می کند و فرآیند تجزیه در آن آغاز می شود. این فرآیند باعث تولید گازهایی مانند هیدروژن سولفید (H2S) در داخل تخم مرغ می شود. از آنجایی که تخم مرغ ها دارای پوسته ای متخلخل هستند، بخشی از این گازها از طریق پوسته خارج می شوند. با این حال، مقداری از گازها در داخل تخم مرغ باقی می مانند و حباب های گازی تشکیل می دهند.

این گازها اگرچه سبک هستند، اما جرم دارند و بر چگالی کلی تخم مرغ تأثیر می گذارند. با افزایش مقدار گاز در داخل تخم مرغ، چگالی آن کاهش می یابد. هنگامی که چگالی تخم مرغ کمتر از چگالی آب شود، تخم مرغ روی سطح آب شناور می شود. این همان دلیلی است که باعث می شود تخم مرغ های فاسد روی آب بمانند.

یک باور غلط رایج این است که تخم مرغ های فاسد به دلیل داشتن گاز بیشتر شناور می شوند. اما در واقع، اگر گازها نتوانند از تخم مرغ خارج شوند، جرم و چگالی آن تغییری نمی کند. بنابراین، خروج گازها از تخم مرغ عامل اصلی کاهش چگالی و شناور شدن آن است.

تغییرات شیمیایی در تخم مرغ فاسد

فساد تخم مرغ تنها به تغییرات فیزیکی مانند شناور شدن محدود نمی شود، بلکه تغییرات شیمیایی قابل توجهی نیز در آن رخ می دهد. این تغییرات به مرور زمان و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند دما و فعالیت باکتری ها اتفاق می افتند.

یکی از مهم ترین تغییرات شیمیایی در تخم مرغ فاسد، تولید گاز هیدروژن سولفید (H2S) است. این گاز به دلیل تجزیه پروتئین های موجود در تخم مرغ توسط باکتری ها ایجاد می شود و بوی بسیار تند و نامطبوعی دارد که به راحتی قابل تشخیص است. هیدروژن سولفید نه تنها بوی بدی دارد، بلکه گازی سمی و قابل اشتعال نیز محسوب می شود.

علاوه بر این، با گذشت زمان، تخم مرغ به تدریج قلیایی تر می شود. این تغییر pH به دلیل خروج گاز دی اکسید کربن (CO2) از تخم مرغ اتفاق می افتد. تخم مرغ تازه حاوی مقداری دی اکسید کربن به شکل اسید کربنیک است که به مرور زمان از طریق منافذ پوسته خارج می شود. با کاهش دی اکسید کربن، محیط داخلی تخم مرغ قلیایی تر شده و شرایط برای واکنش های شیمیایی دیگر فراهم می شود.

در محیط قلیایی، گوگرد موجود در تخم مرغ با هیدروژن ترکیب شده و گاز هیدروژن سولفید تولید می کند. این فرآیند شیمیایی در دمای اتاق سریع تر از دمای پایین تر اتفاق می افتد. به همین دلیل است که نگهداری تخم مرغ در یخچال می تواند سرعت فساد آن را کاهش دهد.

تغییرات شیمیایی در تخم مرغ فاسد نه تنها بر بوی آن تأثیر می گذارند، بلکه باعث تغییر رنگ زرده و سفیده نیز می شوند. زرده ممکن است به رنگ سبز یا خاکستری درآید و سفیده نیز به جای شفاف بودن، کدر و ابری شود. این تغییرات نشان دهنده فساد کامل تخم مرغ هستند و مصرف آن را به شدت خطرناک می کنند.

تفاوت تخم مرغ قهوه ای و سفید از نظر شناوری

یکی از سوالات رایج در مورد تست شناوری تخم مرغ این است که آیا رنگ پوسته تخم مرغ بر نتیجه این تست تأثیر می گذارد یا خیر. به عبارت دیگر، آیا تخم مرغ های قهوه ای و سفید رفتار متفاوتی در آب دارند؟ پاسخ کوتاه این است: خیر، رنگ پوسته تخم مرغ هیچ تأثیری بر نتیجه تست شناوری ندارد.

تفاوت بین تخم مرغ های قهوه ای و سفید تنها در رنگ پوسته آن هاست و این تفاوت ناشی از ژنتیک مرغ هایی است که تخم مرغ را تولید می کنند. مرغ هایی با پرهای سفید و لاله گوش سفید، تخم مرغ های سفید می گذارند، در حالی که مرغ هایی با پرهای قهوه ای یا قرمز و لاله گوش قرمز، تخم مرغ های قهوه ای تولید می کنند. این تفاوت رنگ هیچ تأثیری بر ساختار پوسته، ضخامت آن یا محتوای داخلی تخم مرغ ندارد.

بنابراین، اگر تست شناوری را روی تخم مرغ های قهوه ای و سفید انجام دهید، نتایج یکسانی خواهید دید. تخم مرغ های تازه، صرف نظر از رنگ پوسته، در کف آب قرار می گیرند، در حالی که تخم مرغ های فاسد روی سطح آب شناور می شوند. حتی تخم مرغ هایی با پوسته آبی یا خال دار نیز از این قاعده مستثنی نیستند و رفتار آن ها در آب مشابه تخم مرغ های سفید و قهوه ای است.

نکته جالب این است که رنگ پوسته تخم مرغ توسط ژنی کنترل می شود که تنها بر رنگ تأثیر می گذارد و هیچ ارتباطی با کیفیت یا ساختار تخم مرغ ندارد. بنابراین، هنگام انجام تست شناوری، نیازی نیست نگران رنگ پوسته تخم مرغ باشید. تنها چیزی که اهمیت دارد، چگالی و سلامت تخم مرغ است.