پرتوهای هستهای چیست؟ تعریف، انواع و کاربردها

پرتوهای هستهای به ذرات و فوتونهایی گفته میشود که در واکنشهای هستهای آزاد میشوند. این واکنشها در هسته اتم رخ میدهند و پرتوهای حاصل، انرژی بسیار بالایی دارند. به همین دلیل، این نوع پرتوها به عنوان پرتوهای یونیزان نیز شناخته میشوند، زیرا قادرند الکترونها را از اتمها و مولکولها جدا کرده و آنها را یونیزه کنند. نامهای دیگر این پرتوها، تابش هستهای یا تشعشع هستهای هستند.
انواع پرتوهای هستهای
پرتوهای هستهای طیف گستردهای را شامل میشوند. پرتوهای گاما و ایکس، به همراه بخش پرانرژی طیف الکترومغناطیسی، در این دسته قرار میگیرند. ذرات زیراتمی یونیزان نیز، مانند ذرات آلفا، بتا، نوترونها، میونها، مزونها، پوزیترونها و پرتوهای کیهانی، در واکنشهای هستهای آزاد شده و به عنوان پرتوهای هستهای شناخته میشوند. این ذرات به دلیل سرعت و انرژی بالا، میتوانند اثرات مخربی بر سلولهای زنده داشته باشند.
به طور خلاصه، پرتوهای هستهای مجموعهای از ذرات و امواج پرانرژی هستند که از هسته اتم ساطع میشوند و به دلیل خاصیت یونیزهکنندگی، اهمیت ویژهای در حوزههای مختلف علمی و صنعتی دارند.
مثالی از تابش هستهای: شکافت اورانیوم ۲۳۵
در فرایند شکافت هستهای اورانیوم ۲۳۵ (U-235)، تابش هستهای آزاد شده شامل نوترونها و فوتونهای پرتو گاما است. این ذرات و امواج پرانرژی نقش مهمی در ادامه واکنش زنجیرهای شکافت و تولید انرژی دارند.
- شیمی
- علم