آتش آبی کاوا ایجن: راز شعله‌های آبی آتشفشان اندونزی!
آتشفشان کاواه ایجن (Kawah Ijen) در اندونزی، به واسطه عکس‌های خیره‌کننده الیویه گرونوالد، عکاس ساکن پاریس، به شهرت جهانی رسید. عکس‌های او، گدازه‌های آبی‌رنگ این آتشفشان را به تصویر می‌کشیدند. اما نکته جالب اینجاست که این نور آبی، در واقع از گدازه نیست و این پدیده نیز مختص این آتشفشان نیست. در اینجا به بررسی ترکیب شیمیایی این پدیده و مکان‌هایی که می‌توانید آن را مشاهده کنید، می‌پردازیم.
نکات کلیدی: گدازه آبی و محل تماشای آن
- "گدازه آبی" اصطلاحی است که به شعله‌های آبی‌رنگی اطلاق می‌شود که از سوختن گوگرد مذاب ساطع می‌شود. این پدیده با برخی از فوران‌های آتشفشانی مرتبط است.
- مجموعه آتشفشانی ایجن در اندونزی، مقصدی محبوب برای گردشگرانی است که می‌خواهند این پدیده را از نزدیک ببینند. برای تماشای رودخانه‌های آتش آبی، باید شب هنگام از آتشفشان بازدید کنید.
- پارک ملی یلواستون در ایالات متحده نیز دارای "گدازه آبی" است. مناطق آتشفشانی دیگری که دارای دودخان (fumaroles) هستند نیز این پدیده را تجربه می‌کنند.
گدازه آبی چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
گدازه‌ای که از آتشفشان کاواه ایجن در جزیره جاوه جاری می‌شود، همان رنگ قرمز درخشان سنگ مذاب معمولی است که از هر آتشفشانی بیرون می‌آید. اما رنگ آبی‌الکتریکی که در تصاویر دیده می‌شود، ناشی از سوختن گازهای غنی از گوگرد است. گازهای داغ و تحت فشار از شکاف‌های موجود در دیواره آتشفشان به بیرون رانده شده و با تماس با هوا مشتعل می‌شوند. در حین سوختن، گوگرد به مایع تبدیل شده و به سمت پایین جریان می‌یابد. این گوگرد مایع همچنان در حال سوختن است و به همین دلیل، به نظر می‌رسد که گدازه آبی‌رنگی در حال فوران است.
به دلیل فشار بالای گازها، شعله‌های آبی تا ارتفاع 5 متری به هوا پرتاب می‌شوند. از آنجایی که گوگرد نقطه ذوب نسبتا پایینی دارد (115 درجه سانتیگراد)، می‌تواند مسافت قابل توجهی را قبل از جامد شدن به شکل زرد رنگ آشنای خود، طی کند. اگرچه این پدیده به طور مداوم رخ می‌دهد، اما شعله‌های آبی بیشتر در شب قابل مشاهده هستند. اگر در طول روز از آتشفشان بازدید کنید، منظره‌ی چندان غیرمعمولی را مشاهده نخواهید کرد.
رنگ‌های غیرمعمول گوگرد
گوگرد یک نافلز جالب است که بسته به حالت ماده، رنگ‌های متفاوتی از خود نشان می‌دهد. گوگرد با شعله آبی می‌سوزد. حالت جامد آن زرد است. گوگرد مایع به رنگ قرمز خونین (شبیه گدازه) است. به دلیل نقطه ذوب پایین و در دسترس بودن، می‌توانید گوگرد را در شعله آتش بسوزانید و این تغییرات رنگ را از نزدیک مشاهده کنید. هنگامی که گوگرد خنک می‌شود، بسته به شرایط، یک پلیمر، پلاستیک یا کریستال‌های مونوکلینیک تشکیل می‌دهد که به طور خود به خود به کریستال‌های رومبیک تغییر می‌کنند. گوگرد عنصر ارزانی است که به شکل خالص قابل تهیه است، بنابراین می‌توانید پلاستیک گوگردی درست کنید یا کریستال‌های گوگردی را پرورش دهید تا این رنگ‌های عجیب را ببینید.
کجا می‌توان گدازه آبی را تماشا کرد؟
آتشفشان کاواه ایجن به دلیل انتشار غیرعادی سطوح بالای گازهای سولفوریک، احتمالا بهترین مکان برای تماشای این پدیده است. برای رسیدن به دهانه آتشفشان، باید 2 ساعت پیاده‌روی کنید و سپس 45 دقیقه به سمت دهانه آتشفشانی (caldera) پایین بروید. اگر برای دیدن این پدیده به اندونزی سفر می‌کنید، حتما یک ماسک گاز همراه داشته باشید تا از خود در برابر بخارات محافظت کنید، زیرا ممکن است برای سلامتی شما مضر باشند. کارگرانی که گوگرد را جمع‌آوری و می‌فروشند معمولا از هیچ محافظی استفاده نمی‌کنند، بنابراین می‌توانید ماسک خود را هنگام خروج برای آن‌ها بگذارید.
اگرچه دسترسی به آتشفشان کاواه از همه آسان‌تر است، اما سایر آتشفشان‌ها در ایجن نیز ممکن است این اثر را تولید کنند. اگرچه در سایر آتشفشان‌های جهان کمتر دیدنی است، اما اگر در شب به پایه هر فوران نگاه کنید، ممکن است آتش آبی را ببینید.
یکی دیگر از مکان‌های آتشفشانی که به خاطر آتش آبی شناخته شده است، پارک ملی یلواستون است. آتش‌سوزی‌های جنگلی باعث ذوب شدن و سوختن گوگرد شده و منجر به جاری شدن "رودخانه‌های" آبی‌رنگ در پارک می‌شوند. ردی از این جریان‌ها به صورت خطوط سیاه ظاهر می‌شود.
گوگرد مذاب را می‌توان در اطراف بسیاری از دودخان‌های آتشفشانی یافت. اگر دما به اندازه کافی بالا باشد، گوگرد می‌سوزد. اگرچه بیشتر دودخان‌ها در طول شب برای عموم باز نیستند (به دلایل ایمنی کاملاً واضح)، اگر در یک منطقه آتشفشانی زندگی می‌کنید، ممکن است ارزشش را داشته باشد که تماشا کنید و منتظر غروب خورشید بمانید تا ببینید آتش آبی یا "گدازه" آبی وجود دارد یا خیر.
- شیمی
- علم
