آزمایش تخم‌مرغ و نوشابه: آموزش بهداشت دهان و دندان به کودکان

آیا مسواک زدن برای فرزندتان به یک چالش تبدیل شده است؟ نگران نباشید! با یک آزمایش سرگرم‌کننده و آموزنده می‌توانید مفهوم بهداشت دهان و دندان را به او آموزش دهید: آزمایش تخم‌مرغ و نوشابه.

پوسته تخم‌مرغ آب‌پز، مانند مینای دندان عمل می‌کند و از قسمت نرم داخلی (عاج دندان) در برابر آسیب محافظت می‌کند. متاسفانه، برخی از عادات غذایی و نوشیدنی‌های ما باعث می‌شوند که مینای دندان به درستی از دندان‌هایمان محافظت نکند. آزمایش تخم‌مرغ و نوشابه نشان می‌دهد که چگونه انتخاب‌های غذایی ما بر سلامت دهان و دندان ما تأثیر می‌گذارند.

با این آزمایش ساده، فرزندتان به طور ملموس‌تری درک خواهد کرد که چرا مراقبت از دندان‌ها و انتخاب غذاها و نوشیدنی‌های سالم بسیار مهم است.

مواد لازم برای آزمایش تخم‌مرغ و نوشابه

برای انجام این آزمایش ساده، به مواد گران‌قیمتی نیاز ندارید. در واقع، احتمالا بیشتر این مواد را در خانه دارید. در غیر این صورت، به راحتی می‌توانید آن‌ها را از نزدیک‌ترین فروشگاه تهیه کنید.

• 3 عدد تخم‌مرغ آب‌پز با پوست سفید
• نوشابه معمولی
• نوشابه رژیمی
• آب
• مسواک و خمیردندان
• 3 عدد لیوان پلاستیکی شفاف

پیش از شروع آزمایش تخم‌مرغ و نوشابه

قبل از انجام آزمایش، با فرزندتان درباره‌ی اهمیت بهداشت دهان و دندان صحبت کنید. برایش توضیح دهید که چرا مسواک زدن روزانه ضروری است و چگونه برخی غذاها، نوشیدنی‌ها و فعالیت‌ها می‌توانند باعث لک شدن و آسیب دیدن دندان‌ها شوند. به طور خاص، درباره‌ی اثرات مخرب نوشیدنی‌های اسیدی بر مینای دندان صحبت کنید.

از فرزندتان بخواهید چند نوشیدنی نام ببرد که به نظرش برای دندان‌ها مضر هستند. احتمالا نوشابه‌ها، قهوه یا آب‌میوه‌ها به دلیل وجود قند و اسید در آن‌ها، جزء این موارد باشند. سپس از او بپرسید چه نوشیدنی‌هایی برای دندان‌ها مفیدترند. احتمالا شیر و آب را پیشنهاد می‌کند. در نهایت، از او بپرسید آیا مسواک زدن پس از مصرف نوشیدنی‌های مضر می‌تواند خطر آسیب دیدن دندان‌ها را کاهش دهد؟

توضیح آزمایش برای کودک

به فرزندتان بگویید که راهی برای فهمیدن این موضوع دارید که اگر نوشیدنی‌های مضر برای مدت طولانی روی دندان‌ها باقی بمانند، چه اتفاقی می‌افتد. یک تخم‌مرغ آب‌پز را به او نشان دهید و بپرسید که چه شباهتی بین آن و دندان‌هایش وجود دارد (پوسته سخت و نازک بیرونی و قسمت نرم داخلی). از او بپرسید اگر تخم‌مرغ را یک شب در نوشابه بگذارید، چه اتفاقی برایش می‌افتد؟ آیا تفاوتی بین قرار دادن آن در نوشابه و آب وجود دارد؟ همچنین، می‌توانید درباره‌ی انواع مختلف نوشابه و تفاوت اثر نوشابه‌های تیره مانند کولاها با نوشابه‌های روشن مانند لیمونادها بر روی دندان‌ها صحبت کنید.

مراحل انجام آزمایش

1. تخم‌مرغ‌ها را آب‌پز کنید. چند تخم‌مرغ اضافی هم بپزید، چون اگر پوست تخم‌مرغی ترک بخورد، نتیجه آزمایش تغییر می‌کند.
2. به فرزندتان کمک کنید تا هر یک از لیوان‌های پلاستیکی را با نوشابه معمولی، نوشابه رژیمی و آب پر کند.
3. بعد از اینکه تخم‌مرغ‌ها خنک شدند، از فرزندتان بخواهید که یک تخم‌مرغ در هر لیوان بگذارد و آن‌ها را یک شب به حال خود رها کند.
4. روز بعد، از فرزندتان بخواهید تخم‌مرغ‌ها را بررسی کند. ممکن است لازم باشد مایع داخل لیوان را خالی کنید تا بتوانید تاثیرات هر مایع بر روی تخم‌مرغ را به خوبی ببینید. به احتمال زیاد، تخم‌مرغی که در نوشابه معمولی بوده، بر اثر مایع رنگ گرفته است.
5. درباره‌ی تغییرات ایجاد شده در هر تخم‌مرغ صحبت کنید و از فرزندتان بپرسید به نظرش چه اتفاقی افتاده است. سپس از او بپرسید چه کاری می‌توان انجام داد تا تخم‌مرغ‌هایی که در نوشابه بوده‌اند، دوباره به حالت اولیه خود (بدون لکه) برگردند.
6. یک مسواک و مقداری خمیردندان به فرزندتان بدهید تا ببیند آیا می‌تواند لکه‌ها را از روی پوسته‌ی تخم‌مرغ پاک کند یا خیر.

ایده‌ی جایگزین: می‌توانید چند تخم‌مرغ اضافی بپزید و لیوان‌هایی با نوشابه روشن، آب پرتقال و قهوه برای مقایسه اضافه کنید.

نتایج و درس‌های آزمایش

از این آزمایش، شما و فرزندتان می‌توانید دو نکته مهم را برداشت کنید:

1. نوشابه‌ها حاوی اسید و گاز کربنیک هستند که پتانسیل بسیار بالایی برای از بین بردن مینای دندان دارند. مطالعات نشان داده‌اند که اسید و قند موجود در نوشابه‌ها می‌توانند باعث پوسیدگی شدید دندان و فرسایش مینای دندان شوند. مصرف منظم نوشابه در طولانی مدت (مثلا هفت سال) می‌تواند باعث پوسیدگی شدید دندان‌های پیشین و نیش و آسیب به دندان‌های آسیای کوچک و بزرگ شود.
2. تمیز کردن دندان‌ها نیاز به صرف وقت و دقت دارد. با چند حرکت سریع مسواک نمی‌توان دندان‌ها را به طور کامل تمیز کرد. زمان بگیرید و ببینید چقدر طول می‌کشد تا بیشتر لکه‌های روی تخم‌مرغ را با مسواک تمیز کنید. این کار به فرزندتان نشان می‌دهد که برای داشتن دندان‌های سالم، باید به طور منظم و با حوصله مسواک بزند.